Jerozolima w malarskich i muzycznych imaginariach

6 kwietnia 2022,
godz. 17.30

Filia nr 2 MBP, ul. Peowiaków 12

Imaginarium społeczne i geografia wyobrażona objaśniają nam, w jaki sposób ludzie wyobrażają sobie określone miejsca, jednak nie na podstawie wizualnego doświadczenia, lecz za pośrednictwem przekazów religijnych, mitów, opowieści, legend i obrazów. Edward Said zauważa, że nasze postrzeganie świata ma związek z kulturowymi imaginacjami, czyli uwarunkowane jest przez narracje, metanarracje i stereotypy. Jest to więc geografia kreująca, a nie odtwarzająca rzeczywiste mapy, plany i oglądane założenia urbanistyczne. Dlatego na przykład utrwalone w średniowiecznym piśmiennictwie i malarstwie obrazy Jerozolimy oraz Świątyni stanowiły próbę przełożenia opisów biblijnych (Pierwsza Księga Królewska, Księga Ezechiela, Apokalipsa) na język urbanistycznego i architektonicznego konkretu, nie były zaś wynikiem wizualnego doświadczenia, choć Miasto bywało licznie odwiedzane przez pielgrzymów. Zakładano przy tym, że Pismo Św. nie może się mylić, zatem metaforyczne i oniryczne opisy św. Jana należy traktować dosłownie. Postanowiłem zatem sprawdzić, w jaki sposób pojęcie imaginarium można odnieść do sztuk, które operują przedstawieniem obrazowym i wprost odwołują się do widzialnej rzeczywistości (malarstwo) i zarazem do muzyki, posługującej się tworzywem dźwiękowym, czyli z zasady asemantycznym. Przedmiotem analizy jest VII Symfonia „Siedem bram Jerozolimy” Krzysztofa Pendereckiego oraz jej oryginalna wizualizacja, dokonana przy pomocy współczesnych technik komputerowych przez Tomasza Bagińskiego.

Wykłady są bezpłatne, dostępne dla osób z niepełnosprawnością ruchową.