SAM – czyli samodzielny, aktywny i mobilny

Miasto Lublin kolejny rok realizuje pakiet Programów PFRON Samodzielność – Aktywność – Mobilność. Ich celem jest rehabilitacja społeczna i zawodowa osób ze szczególnymi potrzebami, a główny obszar wsparcia dotyczy wspomagania mieszkalnictwa osób z niepełnosprawnościami.

– Stworzenie własnej przestrzeni życiowej dającej poczucie komfortu, a przede wszystkim bezpieczeństwa, jest ważne zwłaszcza dla osób ze szczególnymi potrzebami. Właśnie dlatego przystąpiliśmy do realizacji dodatkowego pakietu programów Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych Samodzielność – Aktywność – Mobilność. Jest to kolejny element polityki dostępności realizowanej w Lublinie. W ramach S-A-M funkcjonują dwa instrumenty wspierające samodzielność w obszarze mieszkaniowym. Jest to program „Dostępne mieszkanie”, w ramach którego można uzyskać dofinansowanie do mieszkania wolnego od barier architektonicznych oraz program „Mieszkanie dla absolwenta” skierowany do osób młodych rozpoczynających samodzielne życie. Poszczególne moduły programu mają jeden wspólny cel – zapewnienie możliwości niezależnego życia osobom z niepełnosprawnościami w stopniu znacznym – mówi Monika Lipińska, Zastępca Prezydenta Miasta Lublin ds. Społecznych.

„Dostępne Mieszkanie” to program mieszkaniowy skierowany do osób, które nie ukończyły 65. rok życia. Dotyczy dopłaty do zamiany lub zakupu mieszkania – na pozbawione wszelkich barier architektonicznych i znajdujące się w lokalizacji umożliwiającej samodzielne opuszczenie budynku, aż do poziomu zero przed budynkiem. O dofinansowanie może występować osoba z niepełnosprawnością, która:

• posiada orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym lub orzeczenie traktowane na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, z tytułu niepełnosprawności narządu ruchu uniemożliwiającej poruszanie się bez użycia wózka;
• złoży oświadczenie wraz z dokumentacją fotograficzną o barierach architektonicznych w mieszkaniu i/lub w budynku, uniemożliwiających samodzielne wyjście na zewnątrz na poziom zero;
• złoży oświadczenie o dysponowaniu tytułem prawnym do lokalu na mocy prawa własności lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu;
• w momencie składania wniosku nie ukończyła 65. roku życia.

W przypadku, gdy wniosek dotyczy osoby małoletniej lub ubezwłasnowolnionej, wniosek składa jej opiekun prawny. Wysokość dofinansowania zależna jest od lokalizacji, w której nabywane jest mieszkanie i stanowi różnicę pomiędzy ceną mieszkania nabywanego i sprzedawanego. PFRON publikuje kwartalne wartości maksymalnej kwoty dofinansowania w lokalizacji docelowego mieszkania pod adresem www.pfron.org.pl. Obecnie dla Miasta Lublin jest to kwota do 84 081 zł. Wniosek wraz z wymaganymi załącznikami składa się wyłącznie elektronicznie za pośrednictwem Systemu Obsługi Wsparcia, pod adresem https://sow.pfron.org.pl/, do Działu ds. osób niepełnosprawnych Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Lublinie. Wniosek można złożyć w każdym czasie, ale nie później niż do dnia 31 grudnia 2024 r., przy czym nie dłużej niż do wyczerpania budżetu Programu.

„Mieszkanie dla absolwenta” to program skierowany do osób z niepełnosprawnością, które kończą edukację oraz chcą samodzielnie i niezależnie rozpocząć aktywność zawodową, a na przeszkodzie stoi im brak możliwości zamieszkania w miejscowości, gdzie zamierzają podjąć pracę. Absolwenci mogą uzyskać dofinansowanie do wynajmu mieszkania lub domu przez okres 36 miesięcy na czas poszukiwania pracy i rozpoczęcia zatrudnienia. Dofinansowanie obejmuje wszystkie ponoszone koszty wymienione w umowie najmu mieszkania lub domu, spełniającego indywidualne kryteria dostępności. Pomoc w ramach Mieszkanie dla Absolwenta​ może otrzymać absolwent szkoły podstawowej, ponadpodstawowej (wszystkich typów szkół) lub szkoły wyższej, ukończonej w okresie 36 miesięcy przed dniem złożenia wniosku, jeśli:

• posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub orzeczenie równoważne bez względu na rodzaj niepełnosprawności;
• posiada orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności z powodu schorzeń narządu słuchu (lub orzeczenie równoważne);
• posiada pełną zdolność do czynności prawnych;
• złoży oświadczenie o braku możliwości zamieszkania w miejscowości realizowania aktywności zawodowej;
• złoży oświadczenie o poszukiwaniu zatrudnienia lub o podjętym zatrudnieniu.

Wysokość dofinansowania zależna jest od lokalizacji wynajmowanego mieszkania oraz tego, czy osoba porusza się z pomocą wózka inwalidzkiego. Przykładowo, wynajmując mieszkanie w Lublinie maksymalna kwota dofinansowania do wynajmu wynosi obecnie – 1 570 złotych – to samo mieszkanie w Lublinie będzie dofinansowane w wyższej kwocie (tj. 2 130 zł), jeżeli wnioskodawca porusza się przy pomocy wózka inwalidzkiego.

Co istotne, wraz z upływem 36 miesięcy dofinansowanie ulega stopniowemu obniżeniu i wynosi: od 1 do 12 miesiąca – 100% kosztów najmu; od 13 do 24 miesiąca – 70% kosztów najmu; od 25 do 36 miesiąca – 40% kosztów najmu. PFRON publikuje kwartalne wartości maksymalnej kwoty dofinansowania w lokalizacji wynajmowanego mieszkania pod adresem www.pfron.org.pl. Wniosek wraz z wymaganymi załącznikami składa się wyłącznie elektronicznie za pośrednictwem Systemu Obsługi Wsparcia, pod adresem https://sow.pfron.org.pl/, do Działu ds. osób niepełnosprawnych Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Lublinie. Wniosek można złożyć w każdym czasie, ale nie później niż do dnia 31 grudnia 2023 r. i nie dłużej niż do wyczerpania budżetu Programu.