4. Lubliner Festival – Festiwal Kultury Żydowskiej

Data dodania: 31 lipiec 2023
4. Lubliner Festival – Festiwal Kultury Żydowskiej

Lubliner Festival – Festiwal Kultury Żydowskiej to wydarzenie, które już po raz czwarty rozgrywać się będzie w przestrzeni kulturalno-społecznej historycznego Lublina, które wypełnia pustkę kulturową po nieistniejącej już dzielnicy żydowskiej.

Głównym celem projektu, który stał się imprezą cykliczną, jest kultywowanie i upowszechnianie szeroko pojętej kultury żydowskiej. Podczas sześciodniowego festiwalu prezentujemy różnorodność motywów i nurtów muzycznych – od pieśni chasydzkich, poprzez lirykę, aż po kabaret żydowski, muzykę klezmerską i współczesne aranżacje inspirowane muzyką aszkenazyjskich i sefardyjskich Żydów. Dodatkowo program festiwalowy wzbogacają różnorodne warsztaty i spotkania. Festiwal odbywa się w nieprzypadkowych miejscach, m.in. w budynku dawnej uczelni rabinackiej Jeszywas Chachmej Lublin, w Centrum Kultury, Bramie Grodzkiej/Teatrze NN i w innych przestrzeniach miejskich.

Nasze przedsięwzięcie, łącząc w sobie tradycję z nowoczesnymi środkami wyrazu, otwiera okno na nie tak odległą żydowską przeszłość miasta, pozwalając zanurzyć się w niej – choćby na chwilę – mieszkańcom Lublina, stykając ich z kulturą niegdysiejszych sąsiadów i przyjaciół.

W tym roku Muszlą Koncertową w Ogrodzie Saskim zawładną: zdobywca nagrody Grammy, zaliczany do ścisłej czołówki muzyków klezmerskich na świecie – Frank London oraz Lorin Sklamber (USA), współzałożyciele obsypanego nagrodami legendarnego nowojorskiego zespołu Klezmatics, a także wokalista gospel – Joshua Nelson i międzynarodowa grupa muzyczna Dobranotch (Niemcy). Na koncert z okazji 75. lecia powstania Izraela zaprasza Olga Avigail Mieleszczuk (Izrael) oraz Tango Attack. Nie zabraknie także czegoś dla miłośników jazzu. Koncert „Cicha woda brzegi rwie” w wykonaniu Marcina Pendowskiego & Lali Czaplickiej zabierze wszystkich w podróż po historii żydowskich twórców tego gatunku, przedstawiając znane utwory w nowych funky-bluesowych aranżacjach. Fenomenalny Bester Quartet przyjedzie z Krakowa z klezzjazzowym projektem. Pozostając w jazzowym klimacie w iście kosmiczną podróż po dźwiękach zabiorą nas Leszek Żądło i Joachim Mencel ze swoim koncertem „Cosmic Silence”. Darek „Maleo” Malejonek wraz z Przyjaciółmi oddadzą swoim koncertem hołd beatyfikowanej 10 września rodzinie Ulmów, polskim Sprawiedliwym i wszystkim, którzy ratowali Żydów w czasie wojny.

Znane i znakomite aktorki, Katarzyna Żak i Ewa Makomaska, zaprezentują spektakl „T. de Łempicka. Nienasycona”. Z kolei dla dzieci przygotowaliśmy spektakl grupy Teatr (Od) Nowa.

Podczas festiwalowych dni zaprosimy po raz kolejny na inspirujące spotkania ze świadkami historii, artystami, pisarzami, wykładowcami pośród których nie mogło także zabraknąć rabina Michaela Schudricha, który z chęcią odpowie na wszystkie nurtujące Was pytania. Z kolei podczas spotkania pt. „Niezapisane nie istnieje” pisarka, poetka i reportażystka – Agata Tuszyńska opowie m.in o swojej najnowszej opowieści „Czarna torebka”, na kartach której wspomina losy swojej żydowskiej babki w czasie wojny.

Tych wszystkich, którzy chcieliby zapoznać się z arkanami żydowskiej kuchni, zapraszamy na warsztaty kulinarne. A skoro już jesteśmy przy warsztatach – to polecamy także warsztaty tańca izraelskiego i samoobrony z elementami izraelskiej Krav Magi.

W programie nie mogło zabraknąć także warsztatów, wystaw, przedstawień teatralnych, filmów jak również zwiedzania.

6-13 sierpnia 2023 r.

Miejsca:
Centrum Kultury w Lublinie / Jeszywas Chachmej / Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN” / Muszla Koncertowa im. Romualda Lipko w Ogrodzie Saskim / Państwowe Muzeum na Majdanku / Browar Perła / przestrzenie Lublina

Kontakt dla mediów:
Małgorzata Drozd-Domaciuk: tel. 81 466 61 11; 662 253 775 / malgorzata.drozd@gmail.com

Małgorzata Szumska-Zasadna: tel. 511 130 766 / szumska.malgo@gmail.com

Szczegóły:
lublinerfestival.pl / ck.lublin.pl / facebook.com/lublinerfestival

 

Udział we wszystkich wydarzeniach jest bezpłatny.

Na wybrane punkty programu będą obowiązywać wcześniejsze zapisy lub bezpłatne wejściówki.

*Zapisy w kasie CK lub na adres kasa@ck.lublin.pl od 28.07.2023 r.

** Bezpłatne wejściówki do pobrania w kasie CK od 28.07.2023 r.

Pierwszeństwo udziału w tych wydarzeniach będą miały osoby zapisane / posiadające wejściówkę.

Jedna osoba może zapisać max. 4 osoby / pobrać max. 4 wejściówki.

Podczas pozostałych wydarzeń decydować będzie kolejność przybycia.

PROGRAM:

 

3, 4, 6.08 / czwartek, piątek, niedziela
godz. 19:00 –
Uliczni klezmerzy / Stare Miasto, plac Litewski

6.08 / niedziela – Dzień Otwarcia Festiwalu
godz. 14:00 – Ceremonia Pamięci / Państwowe Muzeum na Majdanku, Kolumna III Orłów na III polu
godz. 14:30 – zwiedzanie Państwowego Muzeum na Majdanku z przewodnikiem / start: przy Kolumnie III Orłów na III polu / zapisy*
godz. 15:00 – Jerozolima jako Miasto Kultury – otwarcie wystawy / plac Litewski
godz. 16:00 – spotkanie z Naczelnym Rabinem Polski Michaelem Schudrichem / Kino CK
godz. 19:00 – T. de Łempicka. Nienasycona – spektakl teatralny / Sala Widowiskowa CK / bezpłatne wejściówki**
godz. 20:30 – Pendofsky: Cicha woda brzegi rwie czyli był jazz – koncert / Wirydarz CK

7.08 / poniedziałek
godz. 16:30 – Widzący z Lublina i jego szkoła – spotkanie z Symchą Kellerem / Ośrodek Brama Grodzka – Teatr NN
godz. 18:00 – Portrecista / Byłem fotografem w Auschwitz – film + promocja książki – spotkanie z Anną i Irkiem Dobrowolskimi / Kino CK
godz. 21:00 – Pustynne jabłka – film / Kino Perła w Browarze Perła

8.08 / wtorek
godz. 16:30 – Moi żydowscy rodzice, moi polscy rodzice- otwarcie wystawy / korytarz przy Kinie CK
godz. 18:00 – Łyżeczka życia – film + spotkanie z Bietą Ficowską / prowadzenie Cezary Harasimowicz / kino CK
godz. 20:00 – Olga Avigail Mieleszczuk & Tango Attack: Polskie pieśni hebrajskie – koncert z okazji 75-lecia powstania Państwa Izrael / Sala Widowiskowa / bezpłatne wejściówki **
godz. 21:00 – Swat – film / Kino Perła w Browarze Perła

9.08 / środa
godz. 10:00 – Lubliner cymes – warsztaty kulinarne dla dzieci / Restauracja Mandragora / zapisy*
godz. 11:00 – Zwiedzanie żydowskiego Lublina melexem / plac Zamkowy / zapisy*
godz. 16:00 – Lubliner tanc – warsztaty tańca izraelskiego / Sala 105a / zapisy*
godz. 16:30 – Niezapisane nie istnieje – spotkanie z Agatą Tuszyńską / Ośrodek Brama Grodzka – Teatr NN
godz. 18:00 – Od kuchni. Żydowska kultura kulinarna – wirtualna podróż. Prezentacja multimedialna i spotkanie z Tamarą Sztymą / Kino CK
godz. 20:00 – Nasze brzmienia – koncert z okazji 25-lecia zespołu Bester Quartet / Wirydarz

10.08 / czwartek
godz. 11:00 – Zwiedzanie żydowskiego Lublina melexem / plac Zamkowy / zapisy*
godz. 12:00 – Lubliner cymes. Kuchnia szabatowa – warsztaty kulinarne / Restauracja Mandragora / zapisy*
godz. 16:00 – Lubliner tanc – warsztaty tańca izraelskiego / Sala 105a / zapisy*
godz. 16:30 – Anioły w judaizmie – spotkanie z Hanką Kossowską / Ośrodek Brama Grodzka – Teatr NN
godz. 20:00 – Leszek Żądło i Joachim Mencel: Cosmic Silence – koncert / Wirydarz

11.08 / piątek
godz. 11:00 – Zwiedzanie starego cmentarza żydowskiego z prof. Andrzejem Trzcińskim / stary cmentarz żydowski, ul. Kalinowszczyzna / zapisy*
godz. 16:00 – Krav Maga dla młodzieży i dorosłych – warsztaty / Sala 105a / zapisy*
godz. 16:30 – Życie żydowskie w powojennej Polsce – spotkanie z dr. Wiesławą Młynarczyk / Kino CK
godz. 18:00 – Lubliner Szabat – wieczór szabatowy / parking przed Jesziwą Mędrców Lublina / Hotelem Ilan / bezpłatne wejściówki**

12.08 / sobota
godz. 11:00 – Zwiedzanie żydowskiego Lublina melexem / plac Zamkowy / zapisy*
godz. 12:00 – Warsztaty muzyczno-ruchowe dla dzieci / Sala 105a / zapisy*
godz. 13:00 – Zwiedzanie Ośrodka Brama Grodzka – Teatr NN / Ośrodek Brama Grodzka – Teatr NN / zapisy*
godz. 16:00 – Krav Maga dla młodzieży i dorosłych – warsztaty / Sala 105a / zapisy*
godz. 16:30 – Koszerna wódka: historia przedwojennych gorzelni – spotkanie z Piotrem Przeniosło + degustacja / Wirydarz
godz. 18:00 – Dwie flagi – film dokumentalny / Kino CK
godz. 20:00 – A Yiddish Carnival: Frank London & Lorin Sklamberg & the Prince of Kosher Gospel Joshua Nelson / Dobranotch – koncert / Muszla Koncertowa im. Romualda Lipko w Ogrodzie Saskim
godz. 22:00 – Night Klezz Dance – after party z Frank London & Dobranotch / Wirydarz

13.08 / niedziela
godz. 11:00 – Zwiedzanie Państwowego Muzeum na Majdanku z przewodnikiem / start: Centrum Obsługi Zwiedzających / zapisy*
godz. 11:00 – Zwiedzanie starego cmentarza żydowskiego z prof. Andrzejem Trzcińskim / stary cmentarz żydowski, ul. Kalinowszczyzna / zapisy*
godz. 12:00 – Warsztaty muzyczno-ruchowe dla dzieci / Sala 105a / zapisy*
godz. 13:00 – Zwiedzanie Jesziwas Chachmej Lublin / Jesziwa Mędrców Lublina / zapisy*
godz. 16:00 – Krav Maga dla młodzieży i dorosłych – warsztaty / Sala 105a / zapisy*
godz. 17:00 – Kot i pies – interaktywny spektakl dla dzieci / plac przed Centrum Kultury
godz. 20:00 – Nie ma większej miłości – koncert ku czci Sprawiedliwych wśród Narodów Świata / Muszla Koncertowa im. Romualda Lipko w Ogrodzie Saskim

 

OPISY WYDARZEŃ:

Uliczny klezmer – zespół Berberys na ulicach Lublina

Jak brzmiał przedwojenny Lublin? Przekonamy się podczas ulicznych koncertów zespołu Berberys, który już na kilka dni przed rozpoczęciem 4. Lubliner Festival zaczaruje lubelskie ulice i zakamarki Starego Miasta.

Ten wywodzący się z Lublina zespół specjalizuje się w tradycyjnej muzyce klezmerskiej i bałkańskiej. Grupa wykonuje utwory wokalno-instrumentalne śpiewane m.in. w jidysz, po hebrajsku i po polsku. W prezentowanym na Starym Mieście (03.08, 04.08) i na Placu Litewskim (06.08) repertuarze wybrzmią tradycyjne pieśni żydowskie, polskie i hebrajskie piosenki wzbogacone autorską interpretacją. Zabrzmią także śpiewne, żywiołowe, pełne improwizacji melodie bałkańskie i utwory klasyczne.

Zbigniew Smagowski – akordeon, lider zespołu; Krzysztof Pachla – klarnet; Marian Pędzisz – skrzypce, altówka, piano; Stanisław Błach – kontrabas

Ceremonia Pamięci

Jak co roku zapraszamy na ceremonię upamiętniającą ofiary obozu na Majdanku. Po oficjalnych przemówieniach delegacje złożą kwiaty oddając hołd pomordowanym.

Czasami pada pytanie, dlaczego każdego roku organizujemy to wydarzenie?

Odpowiedź jest jedna. Cały czas musimy oddawać hołd tym, który zginęli w tych strasznych warunkach. Pamięć o ofiarach jest jednym ze sposobów walki z nienawiścią i ksenofobią, które wciąż są obecne w naszym społeczeństwie. Robimy wszystko, by wydarzenia sprzed kilkadziesiąt lat, nigdy się nie powtórzyły – podkreślał podczas uroczystości trzy lata temu Ambasador Izraela Alexander Ben Zvi.

W ciągu trzech lat funkcjonowania obozu (1941 do 1944) przeszło przez jego bramę ok. 150 tysięcy więźniów różnych narodowości, przede wszystkim Żydów, Polaków i Białorusinów. W wyniku masowych rozstrzeliwań, egzekucji w komorach gazowych oraz z powodu tragicznych warunków bytowych życie straciło tu około 78 tysięcy osób.

Państwowe Muzeum na Majdanku jest najstarszym w Europie muzeum upamiętniającym ofiary II wojny światowej. Zostało utworzone jesienią 1944 r. na terenie byłego niemieckiego obozu koncentracyjnego, potocznie nazywanego Majdankiem. Na terenie Muzeum obejmującym 90 ha znajduje się ok. 70 obiektów historycznych. Wśród nich, szczególne znaczenie mają miejsca bezpośrednio związane z masową eksterminacją ludności: komory gazowe, krematorium oraz rowy egzekucyjne, w których rozstrzelano około 18 tysięcy Żydów. Zachowane zostało również jedno z pięciu pól więźniarskich oraz część zabudowań administracyjnych i gospodarczych. W baraku nr 62 zlokalizowana jest multimedialna wystawa „Więźniowie Majdanka”, natomiast w innych budynkach poobozowych znajdują się ekspozycje poświęcone m.in. historii obozu i warunkom egzystencji więźniów. Od 1969 roku nad krajobrazem byłego obozu dominuje Mauzoleum oraz Pomnik – Brama, które wraz z Drogą Hołdu i Pamięci tworzą upamiętniający ofiary obozu Pomnik Walki i Męczeństwa.

Misją Muzeum jest pielęgnowanie pamięci i rozwijanie edukacji historycznej o okupacji niemieckiej na Lubelszczyźnie podczas II wojny światowej, w szczególności poprzez upamiętnianie ofiar, ochronę obiektów oraz dokumentowanie historii obozu koncentracyjnego na Majdanku oraz obozów zagłady w Bełżcu i Sobiborze.

Wydarzenie organizowane we współpracy z Państwowym Muzeum na Majdanku.

Zwiedzanie Państwowego Muzeum na Majdanku z przewodnikiem [PL]

Państwowe Muzeum na Majdanku jest najstarszym w Europie Muzeum upamiętniającym ofiary II wojny światowej. Zostało utworzone jesienią 1944 r. na terenie byłego obozu koncentracyjnego, potocznie nazywanego Majdankiem.

W ciągu trzech lat funkcjonowania obozu (1941-1944) przeszło przez jego bramę ok. 150 tysięcy więźniów różnych narodowości, przede wszystkim Żydów, Polaków i Białorusinów. W wyniku masowych rozstrzeliwań, egzekucji w komorach gazowych oraz z powodu tragicznych warunków bytowych życie straciło tu około 78 tysięcy osób. Na terenie Muzeum obejmującym 90 ha znajduje się ok. 70 obiektów historycznych. Wśród nich szczególne znaczenie mają miejsca bezpośrednio związane z masową eksterminacją ludności: komory gazowe, krematorium, oraz rowy egzekucyjne, w których rozstrzelano około 18 tysięcy Żydów. Zachowane zostało również jedno z pięciu pól więźniarskich oraz część zabudowań administracyjnych i gospodarczych. W baraku nr 62 zlokalizowana jest multimedialna wystawa „Więźniowie Majdanka”, natomiast w innych budynkach poobozowych znajdują się ekspozycje poświęcone m.in. historii obozu i warunkom egzystencji więźniów. Od 1969 r. nad krajobrazem byłego obozu dominuje Mauzoleum oraz Pomnik – Brama, które wraz z Drogą Hołdu i Pamięci tworzą upamiętniający ofiary obozu Pomnik Walki i Męczeństwa.

Misją Muzeum jest pielęgnowanie pamięci i rozwijanie edukacji historycznej o okupacji niemieckiej na Lubelszczyźnie podczas II wojny światowej, w szczególności poprzez upamiętnianie ofiar, ochronę obiektów oraz dokumentowanie historii obozu koncentracyjnego na Majdanku oraz obozów zagłady w Bełżcu i Sobiborze.

Wydarzenie organizowanie we współpracy z Państwowym Muzeum na Majdanku.

Jerozolima jako miasto kultury – otwarcie wystawy

Dziesięć miar piękna spłynęło na świat – dziewięć miar przypadło Jerozolimie, a jedna reszcie świata.

Talmud Babiloński

Jerozolima to miasto, w którym wychowywał się Adi Yekutieli, kurator wystawy, którą dzięki uprzejmości Ambasady Izraela sprowadziliśmy do Lublina. W latach 60. i 70. XX w. Jerozolima była zupełnie inna: miasto dopiero co zostało zjednoczone.

Każdy, kto wraca do miejsc swojego dzieciństwa, poszukuje dziecięcych wspomnień – dawnych sąsiadów, zakątków czy obrazów, które już nie istnieją albo z czasem się zmieniły. Czasy i miejsca zmieniają się, szczególnie dla tych, którzy je opuścili.

Przygotowania pozwoliły Adiemu, kuratorowi wystawy , powrócić do Jerozolimy i spojrzeć na nią z perspektywy tysiąca fotografii. Szukał elementów, które przywołałyby dawne wspomnienia, jednoczące ponownie miasto – z nim i z wszystkimi, którzy wspominają je z utęsknieniem.

Tytułowe Miasto Kultury to takie, z którego mieszkańcy, odwiedzający je turyści i pielgrzymi, czerpią z przebywania w nim i cenią zdobyte tam doświadczenia. Kultura wynika z historii, wyraża się w teraźniejszości i wpływa na przyszłość poprzez rytuały, uroczystości, twórczość i sztukę.

Wystawa koncentruje się na spojrzeniu fotografów, którzy w czasie swoich wizyt w Jerozolimie uchwycili chwile intymne, małe sceny oraz tłumne zgromadzenia. Na wystawie znalazły się zdjęcia wykonane w różnych okresach, a ich autorom udało się uwiecznić ekscytujące i skłaniające do refleksji momenty. Fotografie wiernie oddają piękno, miłość i pragnienia ludzi, którzy zatrzymali w kadrze swoje magiczne momenty w Jerozolimie. Wystawa jest hołdem złożonym Złotemu Miastu z okazji Dnia Jerozolimy, który przypada co roku 28 dnia miesiąca ijar. To fotograficzna mozaika, złożona z elementów kulturowych, będących świadectwem wyjątkowości świętego miasta. W Midraszu możemy przeczytać, że Jerozolima ma 70 imion. Całość wystawy, której fragment prezentujemy, składa się z 70 zdjęć, które dają 70 różnych perspektyw miasta i jego wyjątkowych momentów.

Wydarzenie organizowane we współpracy z Ambasadą Izraela.

Spotkanie z Naczelnym Rabinem Polski Michaelem Schudrichem

Naczelny Rabin Polski Michael Schudrich odpowie na wszystkie nurtujące Was pytania, choć znając rabina nie należy się raczej spodziewać prostych odpowiedzi.

Uczestnicy spotkania będą mieli okazję zadać szereg pytań związanych z judaizmem i nie tylko – ponieważ, jak powszechnie wiadomo, Rabin zna odpowiedzi na wszystkie pytania.

Rabin Michael Schudrich jest historykiem i religioznawcą. Z pochodzenia Żydem z polskimi korzeniami. Jego rodzina wywodzi się z Baligrodu, okolic Leżajska, Bobowej i Leska na Podkarpaciu – miejsc uświęconych tradycją chasydzką.
Rabin Michael Schudrich, pełniący od wielu lat obowiązki Naczelnego Rabina Polski urodził się w Nowym Jorku w 1955 roku. Uczęszczał do szkół żydowskich w rejonie Nowego Jorku, następnie studiował na State University of New York w Stony Brooks. W 1977 uzyskał stopień BA w religioznawstwie. Rabinem został w 1980, a dwa lata później ukończył studia historyczne na Uniwersytecie Columbia. Lata 1983-1989 spędził w Japonii, gdzie dbał o potrzeby religijne miejscowej społeczności żydowskiej, uczył żydowskiej kultury i historii. Działał także na rzecz upamiętnienia bohaterskiej działalności litewskiego konsula Sugihary. Już jako student, w latach 70., rabin Schudrich podróżował do Europy Środkowej i Wschodniej nawiązując kontakty ze środowiskami żydowskimi. W 1990 r. rozpoczął pracę dla Fundacji Laudera. Lata 1992-98 spędził w Warszawie. Do Polski powrócił w czerwcu 2000 jako główny rabin Warszawy i Łodzi.
8 grudnia 2004 Michael Schudrich został wybrany Naczelnym Rabinem Polski. Pełni także funkcję Rabina Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie. Pełni wiele ważnych funkcji w społecznym i kulturowym życiu polskich Żydów. Od lat bierze czynny udział w dialogu polsko-żydowskim i chrześcijańsko-żydowskim. 15 grudnia 2009 został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi w działalności na rzecz dialogu polsko-żydowskiego.

T. de Łempicka. Nienasycona

Zapraszamy na lubelską premierę spektaklu „T. de. Ł. Nienasycona”, którego bohaterką jest wyjątkowa artystka Tamara Łempicka. W spektaklu występują Katarzyna Żak i Ewa Makomaska.

Wychowana w luksusie. Od najmłodszych lat wiedziała, czego chce. Do celu dążyła bezceremonialnie i za wszelką cenę. Czuła się wolna i wyzwolona. Wyemancypowana. Jedynie ona sama mogła decydować o sobie. Nie miała kompleksów. Ekstrawagancka. Wyniosła. Nierzadko arogancka. Chciała być i była zawsze w centrum uwagi. Królowa szalonych lat dwudziestych. Przez całe bujne życie tworzyła swoją legendę. Konfabulowała – z przyzwyczajenia lub dla uzyskania efektu, w zależności od okoliczności. Poziom jej autokreacji z pewnością stał się wzorem dla późniejszych celebrytów. Miała kochanków i kochanki, ale prawdziwie kochała jedynie pierwszego męża Tadeusza – Tade’ – Łempickiego. Wielbiła bogactwo, przepych, eleganckie stroje, wystawne przyjęcia… Stworzyła swój unikalny styl w sztuce: Malowała prostytutki i królów… I nigdy nie miała dość. Nienasycona.

„T. de. Ł. Nienasycona” – sztuka pisana jako monodram jest swoistą psychodramą, wiwisekcją, zmyciem makijażu autokreacji i konfrontacją z rzeczywistym „Ja”. Dwie aktorki (Katarzyna Żak i Ewa Makomaska) rozgrywają konflikt w dialogu „Ja” z „Mną”. Ta fotografia wewnętrzna artystki rozbita na „pozytyw” i „negatyw” jest egzemplifikacją rozdarcia między kreowaniem własnego wizerunku a rzeczywistością. Spektakl próbuje odpowiedzieć na pytanie: czy „Autoportret w Zielonym Bugatti” przedstawia Tamarę Łempicką czy też wyobrażenie artystki o niej samej?

autor: Blanka Konopka; reżyseria: Artur Hofman; obsada: Katarzyna Żak, Ewa Makomaska; scenografia i kostiumy: Maja Grau, Tomasz Ciesielski; projekcje multimedialne: Maja Grau, Tomasz Ciesielski; opracowanie muzyczne: Marcin Wasilewski; charakteryzacja: Łukasz Adelon Rembas; producent: Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów w Polsce

Pendofsky: Cicha woda brzegi rwie czyli był jazz

Marcin Pendowski, wraz z izraelskim perkusistą Yogevem Shetreetem, oczarował zeszłoroczną publiczność Lubliner Festival. Tym razem, muzyk powraca na naszą festiwalową scenę z przyjaciółmi, z którymi zaprezentuje utwory ze swojej autorskiej płyty „Gumolit”.

Materiał nagrany był na taśmę i dzięki temu brzmi świetnie, szczególnie na Winylu. Album nominowano do 5 Fryderyków w 2021 roku. Gościnnie wystąpił na nim m.in. Tomek Organek czy Rey Ceballo, pianista z Buena Vista Social Club. „Gumolit” to pogranicze stylu afrobeat, jazzu i bluesa.
Specjalnie na Lubliner Festival, Marcin Pendofsky przygotował kilka kompozycji Szpilmana i Rosnera, które z muzykami wykona z nami Lala Czaplicka. I choć artystka kojarzona jest głównie z przedwojennymi utworami, to tym razem będzie można usłyszeć ją w bujających aranżach funky-bluesowych.

Marcin Pendowski to czołowy polski basista i aranżer, kojarzony m.in. z występów z grupą Fisz Emade Tworzywo z którą zgarnął złotą i platynową płytę za album „Mamut”. Wraz z grupą Artrosis był dwukrotnie nominowany do nagrody Fryderyka. Znany jest z funkującego stylu gry. Swoją pierwszą płytę solową „Pendofsky” nagrał sięgając jako pierwszy współczesny basista – solista po instrumenty z czasów Bloku Wschodniego, zwane Komunobasami, uzyskując zaskakująco świeży efekt dźwiękowy.

Lala Czaplicka – śpiewaczka i wokalistka, obdarzona unikatowym głosem o aksamitnej barwie. Córka światowej sławy śpiewaka, Jerzego Czaplickiego, który w przedwojennej Warszawie m.in ze słynną orkiestrą Jerzego Petersburskiego i Artura Golda. Wokalistka wykonuje muzykę klasyczną, jazzową, gospel, współczesną oraz retro.

Marcin Pendowski – bas, wokal; Kuba Chmielarski – gitara elektryczna; Marcin Cichocki – organy Hammonda; Tomek Wendt – saksofon tenorowy; Ignacy Wendt – trąbka; Daniel Kapustka – perkusja; gościnnie Lala Czaplicka – wokal

Widzący z Lublina i jego szkoła – spotkanie z Symchą Kellerem

Cadyk Jakub Icchak Horowitz, zwany Widzącym z Lublina, twierdził, że „Lublin to Ziemia Święta, podwórze mojego domu to Jerozolima, dom modlitwy to Świątynia”. Widzący uważał, że miejsce przyjścia Mesjasza jest tam, gdzie ludzie są gotowi Go przyjąć. On sam twierdził, że będzie to Lublin.

Lublin pomimo zawirowań historycznych nadal pozostał miejscem Mocy. Dlatego, aby czerpać z niej Siły przeniosłem się do Lublina – wspomina Symcha Keller.

Jaakow Icchak z Lublina, znany jako jasnowidz z Lublina, albo po prostu Lubliner przyszedł na świat w1745 roku w Józefowie koło Lublina. Uznawany jest za jednego z najwybitniejszych cadyków swoich czasów. Nauki pobierał m.in. u Horowica z Nikolsburga, Dow Bera z Międzyrzecza i Elimelecha z Leżajska. Początkowo Horowitz działał w Łańcucie i Rozwadowie, następnie w Czechowie, aż wreszcie ze swoją grupą uczniów przeniósł się do Lublina.

Już za życia znany był szeroko jako cudotwórca. Większość słynnych cadyków z terenów Królestwa Polskiego i Galicji początków XIX w. była jego uczniami. Dlaczego przylgnął do niego przydomek „jasnowidz”? Okazuje się, że Horowitz potrafił odsłaniać poprzednie wcielenia duszy. Opowiadał się za „praktycznym cadykizmem”, w którym sięgano także po magiczne środki. Zmarł ok. 1815 w Lublinie. Dziś grobowiec Widzącego z Lublina na starym cmentarzu żydowskim jest chętnie odwiedzany, a wierzący pozostawiają tam kwitłech, czyli kartki z prośbami, które ponoć często się spełniają. O tych i wielu innych historiach związanych z Widzącym z Lublina opowie Symcha Keller, który naukę prowadzenia modlitw pobierał początkowo u głównego kantora łódzkiej synagogi, Izaaka Froimowskiego. W latach 1989-93 wielokrotnie przebywał w Izraelu i USA, gdzie uczył się między innymi u rabiego Shlomo Carlebacha. Po jego śmierci w 1994 roku powrócił do Polski i nagrał płytę „Szabes”, a następnie „Pieśni nad pieśniami”. Zaangażował się również w odbudowę życia żydowskiego w Polsce, jako rabin, kantor i działacz społeczności żydowskiej. Były Przewodniczący Rady Religijnej Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich w RP oraz były przewodniczący Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Łodzi. Współpracuje jako wykładowca historii Żydów w Polsce z wieloma instytucjami min.: Instytut Shem Olam, oraz Światową Organizacją Chasydów z Aleksandrowa.

Wydarzenie organizowane we współpracy z Ośrodkiem Brama Grodzka – Teatr NN.

 Portrecista / Byłem fotografem w Auschwitz – film + spotkanie z Anną i Irkiem Dobrowolskimi

W ramach sekcji filmowej 4. Lubliner Festival zapraszamy na projekcję wstrząsającego filmu „Portrecista” i spotkanie z reżyserem obrazu dokumentalnego Irkiem Dobrowolskim oraz na spotkanie z producentką Anną Dobrowolską.

„Portrecista” opowiada historię Wilhelma Brasse, który przed wojną pracował w dużym, fotograficznym atelier, gdzie zasłynął z pięknych portretów. Fotografia była jego życiową pasją. W czasie wojny trafił do Auschwitz. Przeżył obóz zmuszony do fotografowania więźniów. Podczas ewakuacji Auschwitz, kiedy były niszczone dokumenty, uratował około czterdziestu tysięcy zdjęć. Po wojnie Brasse już nigdy nie dotknął aparatu fotograficznego. Film zdobył liczne nagrody na międzynarodowych festiwalach. Forma opowieści jest bardzo osobista. Brasse przeglądając wybrane zdjęcia opowiada o ludziach, którzy zachowali się w jego pamięci w tej tragicznej sytuacji. Podczas pracy przy dokumencie reżyser Irek Dobrowolski zwrócił uwagę na fotografię Czesi Kwoki, która stała się jednym z symboli okrucieństwa II Wojny Światowej. Ta historia nie jest jedynie opowieścią o ofiarach, które z lękiem patrzyły w obiektyw, ale również ludziach, którzy mieli swoją historię życia i śmierci.

Przed projekcją twórca filmu – Irek Dobrowolski – opowie o 10 letnim przygotowaniu materiału i realizacji filmu. Anna Dobrowolska opowie o poświęconej Wilhelmowi Brasse książce swojego autorstwa – „Byłem fotografem z Auschwitz”, której wznowienie w nowej formie trafiło niedawno na półki księgarń.

Pustynne jabłka

Film opowiada o ścieraniu się światopoglądów starszego i młodszego pokolenia Żydów sefardyjskich mieszkających w Izraelu.

Historia zbudowana na podstawie dramatu urodzonej w Monachium w rodzinie polskich Żydów ocalałych z Holokaustu Savyon Liebrecht. Przedmiotem konfliktu jest stosunek do miłości i małżeństwa oraz tradycyjnej roli kobiety w społeczeństwie.

Rebeka Abarbanel to jedynaczka, mieszka w Jerozolimie w ortodoksyjnej rodzinie. Szukając szczęścia zaczyna interesować się życiem świeckich Izraelczyków. Pewnego dnia ucieka z domu w towarzystwie chłopaka z kibucu na pustyni…

Wydarzenie organizowane we współpracy z Ambasadą Izraela w Polsce oraz Perła – Browary Lubelskie S.A.

Moi żydowscy rodzice, moi polscy rodzice – otwarcie wystawy przez Joannę „Inkę” Sobolewską-Pyz

Wystawa opowiada o losach piętnaściorga dzieci urodzonych w latach 1939-1942. Bohaterowie wystawy ocaleli dzięki bezgranicznej miłości rodzicielskiej, która kazała oddać ich, jako małe dzieci, w obce ręce oraz dzięki odwadze ludzi, którzy uznali je za własne córki i synów.

Z Zagłady ocalało w Polsce około pięć tysięcy z blisko miliona żydowskich dzieci. Wiele z nich znalazło schronienie u polskich rodzin. Polacy, którzy w okresie wojny zaopiekowali się dziećmi, często później stawali się ich rodzicami. Najczęściej fakt adopcji trzymali w tajemnicy, zabierając ją do grobu, niektórzy wyjawili prawdę chwilę przed śmiercią.

Bohaterowie wystawy, wychowani w obcych domach, które uważali za własne, musieli zmierzyć się ze swoją historią i stworzyć nową tożsamość łączącą utraconą historię i zyskaną rodzinę. Często latami szukali śladów swoich żydowskich bliskich, nazwisk, dat urodzenia, czegokolwiek co zbliżyłoby ich do ich żydowskiej tożsamości. Ci, którym się to nie udało, ciągle jeszcze żyją nadzieją.

Mimo, iż urodzili się z wyrokiem śmierci, a los nie szczędził im gorzkich doświadczeń, uśmiechają się do nas ze zdjęć. Przeżyli życie, które podarowali im rodzice — żydowscy i polscy.

Piętnaścioro ocalałych z Holokaustu żydowskich dzieci dorosło i powołało na świat kolejne pokolenia — dzieci, wnuki i prawnuki. Dzisiaj ich rodziny liczą razem ponad sto osób, a liczba będzie rosła z każdym rokiem, wbrew intencji hitlerowskich prześladowców, którzy chcieli odebrać im prawo do życia. Poznajcie ich niezwykłe losy.

autorzy wystawy: Anna Kołacińska-Gałązka i Jacek Gałązka; inicjatorka i jedna z bohaterek: Joanna Sobolewska-Pyz „Inka”; organizator wystawy: Stowarzyszenie Dzieci Holocaustu w Polsce

 Łyżeczka życia – film + spotkanie z Bietą Ficowską

Zapraszamy na projekcję nagradzanego w kraju i zagranicą filmu dokumentalnego poświęconego Irenie Sendlerowej – „Łyżeczka życia”.

Obraz reżysera Michała Nekandy-Trepki z 2004 roku opowiada o uhonorowanej w 1965 roku tytułem Sprawiedliwej wśród Narodów Świata Irenie Sendlerowej, kierującej Referatem Dziecięcym w „Żegocie”. Irena Sendlerowa podając się za funkcjonariuszkę służb sanitarnych w warszawskim getcie, ocaliła życie 2,5 tysiącu żydowskich dzieci. Jej doskonale zorganizowana działalność polegała na wywożeniu ich z getta i znajdowaniu im polskich rodzin zastępczych.

Jedną z uratowanych jest Elżbieta Ficowska (Koppel), która opuściła rodziców jako sześciomiesięczne niemowlę. Przetransportowana, w drewnianej skrzynce na wozie pomiędzy cegłami, dziewczynka miała przy sobie jedynie srebrną łyżeczkę z wygrawerowaną datą urodzin i imieniem. Zmarły w 2020 r. Michał Nekanda-Trepkka był uznanym reżyserem filmów dokumentalnych i reportaży telewizyjnych, scenarzystą i dziennikarzem.

Przed pokazem filmu odbędzie się spotkanie z dziewczynką – tytułową srebrną łyżeczką, czyli Elżbietą Ficowską – pedagożką, działaczką społeczną, członkinią stowarzyszenia Dzieci Holocaustu w Polsce, publicystką i edukatorką, a prywatnie także żoną poety i znawcy folkloru żydowskiego i cygańskiego Jerzego Ficowskiego.
Spotkanie poprowadzi scenarzysta, aktor i pisarz – Cezary Harasimowicz.

Wydarzenie organizowane we współpracy ze Stowarzyszeniem Dzieci Holocaustu.

 Olga Avigail Mieleszczuk & Tango Attack: Polskie pieśni hebrajskie

Olga Avigail Mieleszczuk wraz z zespółem znakomitych muzyków zapraszają na wspólne świętowanie 75-tych urodzin państwa Izrael.

Podczas wydarzenia zatańczymy horę przy ognisku w kibucu i tango w nadmorskiej kawiarni Tel Awiwu. Podążymy śladem twórców hebrajskiej piosenki o polskich korzeniach.

Hebrajskie pieśni oraz śpiewanie ich podczas ważnych dla społeczności wydarzeń, odegrały zasadniczą rolę w procesie integracji idei syjonizmu z życiem codziennym. Żydowscy emigranci z Europy, Azji i Bliskiego Wschodu przywieźli ze sobą muzyczne tradycje, które mieszały się i stapiały w tyglu nowego państwa, formując nowe izraelskie brzmienie. Wkład polskich twórców w tą wielokulturową mozaikę brzmień jest znaczący.

Muzycy sięgną po piosenki z repertuaru takich tekściarzy, jak urodzony w Sosnowcu poeta Chaim Chefer, którego piosenki z ery Palmachu weszły na stałe do kanonu izraelskiej piosenki, czy Natana Altermana – urodzonego w Warszawie pisarza i autora tekstów piosenek, który ukochał Tel Awiw jako spadkobiercę miast europejskich. Nie zabraknnie pieśni Mosze Wileńskiego, kompozytora wykształconego w Warszawie, uzanawanego za pioniera izraelskiej piosenki. Usłyszymy piosenki Szmuela Ferszko, który w latach 30-tych tworzył słynny duet z Wierą Gran. W 1937 roku Ferszko napisał swoje ostatnie polskie tango: „Gdy odejdziesz” i wyemigrował do Palestyny. Współpracował tutaj z jednym z pierwszych kabaretów hebrajskich Li-La-Lo, który wzorował się na warszawskim Qui-Pro-Quo i przez który przewinęło się wielu artystów polskiego pochodzenia. W Tel Awiwie jego muzą sceniczną została śpiewaczka o jemeńskich korzeniach Szoszana Damari. To właśnie z niąw latach 50-tych wyjechał w tournee do Ameryki, z którego już do Izraela nie wrócił. Zostawił po sobie piękną pieśń patriotyczną „Bab El Wad”, którą zna w Izraelu prawie każdy i która jest inspirowana walką o drogę do Jerozolimy w czasie wojny o niepodległość.

Swat

Zaskakująca, miejscami zabawna i wzruszająca opowieść o dojrzewaniu.

Arik, nastolatek dorastający w Hajfie w 1968 r., dostaje pracę u swata Yankelego Bride’a. Tajemniczy Yankele, ocalały z Holokaustu, urzęduje w biurze na tyłach podrzędnego teatru prowadzonego przez rodzinę siedmiorga rumuńskich karłów. Yankele wprowadza Arika w nieznany świat dorosłych… Gdy Arik zaczyna poznawać tajniki ludzkich uczuć, zakochuje się w Tamarze, kuzynce swojego przyjaciela Berniego. Tamara właśnie wróciła z Ameryki i wciąż opowiada o prawach kobiet, wolnej miłości i rock’n’rollu.

dramat / Izrael / 2010; reżyseria: Avi Nesher; obsada: Tuval Shafir, Adir Miller

Wydarzenie organizowane we współpracy z Ambasadą Izraela w Polsce oraz Perła – Browary Lubelskie S.A.

Lubliner cymes – warsztaty kulinarne dla dzieci [6+]

Zrobiły zawrotną karierę za oceanem, a choć pochodzą najprawdopodobniej z XVII wiecznego Krakowa, to dopiero w ostatnich latach zawojowały także ulice polskich miast – mowa oczywiście o bajglach. I to właśnie te drożdżowe wypieki będą gwiazdami naszych kulinarnych warsztatów.

Te parzone w gorącej wodzie, jeszcze przed pieczeniem, pyszności nadziewać będziemy podczas naszych śniadaniowych zajęć, własnoręcznie wykonaną pastą – klasyczną żydowską jajeczną i jogurtowym serkiem labneh. A żeby było kolorowo na naszych stołach nie zabraknie także kojarzących się z Izraelem owoców granatu i słodkiego mango. I nie, nie musicie jechać na Manhattan żeby spróbować najlepszych bajgli na świecie – wystarczy przyjść do restauracji Mandragora! Na marginesie warto jeszcze wspomnieć, że w 1927 r. to właśnie z Lublina wyemigrował piekarz Henryk Lender, który po przybyciu do New Haven w stanie Connecticut (USA), założył pierwszą w Stanach Zjednoczonych fabrykę bajgli poza Nowym Jorkiem.

Jako, że lato daje nam wszystkim popalić, w drugiej części naszych warsztatów przygotujemy własnoręcznie lody, ale nie takie zwykłe, które spotkać można w większości cukierni, ale o smaku zakręconej lemonany – czyli orzeźwiającej izraelskiej lemoniady z miętą. A, że deserów nigdy dość, na koniec usmażymy jeszcze tosty francuskie z pachnącej chałki z miodem i owocami.

Gospodyniami, pachnących miętą i słodkimi owocami śniadaniowych warsztatów kuchni żydowskiej, będą: Izabela Kozłowska-Dechnik – właścicielka żydowskiej restauracji Mandragora w Lublinie i Etel Szyc – dyrektorka Lubliner Festival.

Zwiedzanie żydowskiego Lublina melexem

Podczas wycieczki przybliżymy historię i topografię niegdysiejszej dzielnicy żydowskiej na Podzamczu. Poczujemy atmosferę dawnych żydowskich ulic – Cyruliczej, Kowalskiej i Furmańskiej i przejedziemy okolicami ulic już nieistniejących – Szerokiej, Jatecznej czy Krawieckiej. Opowieści o zwyczajach i tradycjach umiejscowimy w historycznej przestrzeni Starego Miasta, przywołując tym samym przedwojenny świat żydowskiego Lublina.

Lubliner tanc – warsztaty tańca izraelskiego

Czym był historycznie taniec dla Żydów, a czym jest on dla nich obecnie? Podczas warsztatów będzie można nie tylko więcej dowiedzieć się o izraelskich tańcach, ale przede wszystkim spróbować w nich swoich sił. Zajęcia nie wymagają zaawansowanych umiejętności tanecznych, tańce izraelskie są proste i dla każdego. Zajęcia poprowadzi Monika Leszczyńska – pierwsza polska instruktorka tańca izraelskiego.

Niezapisane nie istnieje – spotkanie z Agatą Tuszyńską

Mam wrażenie, że niezapisane istnieje mniej, a w końcu w ogóle przestaje istnieć – powtarza Agata Tuszyńska, pisarka i reportażystka.

Nasza rodzina i nasz dom określają to, kim jesteśmy, ale do własnej genealogii trzeba dorosnąć.

Bohaterką wszystkich moich książek jest PAMIĘĆ. Znikające światy i odchodzący ludzie. Zapisuję, żeby nie przestały istnieć. Wierzę w ocalającą moc słowa. W swoich książkach autorka od lat podejmuje próbę wyjaśnienia rodzinnych tajemnic i oswojenia przeszłości. Kolejny puzzel odkrywa w swojej najnowszej opowieści „Czarna torebka”, na kartach której wspomina losy swojej żydowskiej babki w czasie wojny, od wyjścia z getta warszawskiego do historii przetrwania na, trzymanych w czarnej torebce, fałszywych papierach wystawionych na nazwisko Zofii Zmiałowskiej. O tym, że jest Żydówką Tuszyńska dowiedziała się po swoich osiemnastych urodzinach. Jej matka, razem z tą informacją, przekazała jej tytułową torebkę swojej matki, a babki autorki, Deli Goldstein. Książka jest dostępna również w formie audiobooka, czyta Agata Tuszyńska, muzyka Jerzy Satanowski.

Torebka to moje wojenne papiery, aryjskie. Moje barwy ochronne, legitymacja życia. Przepustka w jasny los. Zawsze mogę do nich sięgnąć, gdyby się okazało, że jestem podejrzana. Podejrzany jest lęk. I on mnie nie łączy z tymi, dla których zbudowano Treblinkę. Powtarzam sobie jedenaste przykazanie: nie bój się. I wychodzę z torebką na spacer.

Agata Tuszyńska

Wydarzenie organizowane we współpracy z Ośrodkiem Brama Grodzka – Teatr NN.

Od kuchni. Żydowska kultura kulinarna – wirtualna podróż. Prezentacja multimedialna i spotkanie z Tamarą Sztymą

Podczas spotkania zaprosimy uczestników do zapoznania się z bogactwem i specyfiką żydowskiej kultury kulinarnej.

Kuchnia żydowska to właściwie wiele różnych kuchni. Mieszkając w różnych krajach i regionach, Żydzi przyrządzali swoje potrawy z lokalnych składników i stosowali typowe dla danego miejsca techniki gotowania. Jednocześnie jednak wszędzie, niezależnie od miejsca, gotowali według tych samych zasad koszerności oraz przyrządzali tradycyjne symboliczne potrawy na swoje święta religijne. W pierwszej części spotkania opowiemy o kuchni Żydów aszkenazyjskich czyli tych, którzy od średniowiecza osiedlali się najpierw w Europie Zachodniej, następnie zaś – w Środkowo-Wschodniej: ich kuchnia, związana z chłodnym klimatem, opiera się na ciężkich, tłustych produktach. Druga część dedykowana będzie kuchni Żydów sefardyjskich, których kolebką był Półwysep Iberyjski, oraz Żydów mizrachijskich, od starożytności żyjących w Afryce Północnej, na Bliskim Wschodzie i w Azji Środkowej: ich jedzenie związane jest z ciepłym klimatem oraz obfitością świeżych warzyw i owoców.

Prezentację poprowadzi Tamara Sztyma, współkuratorka prezentowanej w ubiegłym roku w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN wystawy „Od kuchni. Żydowska kultura kulinarna”.

Bester Quartet: Nasze brzmienia – koncert z okazji 25-lecia zespołu

Każde muzyczne spotkanie z Bester Quartet to uczta dla poszukiwaczy nowych brzmień, które na nowo definiują współczesną muzykę klezmerską, łącząc ją z jazzem i czymś nieuchwytnym, tętniącym siłą prawdziwej pasji i wirtuozerii.

Bester Quartet jest fenomenem na światowym rynku muzycznym. Grupę tworzą czterej wybitni instrumentaliści, wykształceni muzycy klasyczni i jazzowi. Charakterystyczną cechą zespołu jest wykonawstwo muzyki o szerokim przekroju stylistycznym, w którym zasymilowane zostały wybrane elementy muzyki klasycznej, jazzowej, awangardowej oraz dokonania współczesnej kameralistyki, gdzie fundamentem do budowania niepowtarzalnych form instrumentalnych jest improwizacja.
Formacja ta jest nowa odsłoną legendarnego The Cracow Klezmer Band, który powstał w 1997 roku w Krakowie z inicjatywy kompozytora i akordeonisty Jarosława Bestera. Za sprawą wypracowania oryginalnego, odważnego artystycznie repertuaru, opartego głównie na kompozycjach własnych lub też przygotowanych specjalnie dla tego składu instrumentalnego, zespół nieustannie zdobywa uznanie krytyki muzycznej, jak i publiczności na całym świecie.

Bester Quartet dokonał niezliczonej ilości nagrań dla stacji telewizyjnych i radiowych w Polsce i na świecie, współpracował z wieloma wybitnymi artystami oraz zespołami szeroko rozumianej muzyki jazzowej, klezmerskiej i awangardowej tj.: John Zorn, Tomasz Stańko, Grażyna Auguścik, John McLean, Don Byron, Frank London, Marek Moś (Aukso), Dorota Miśkiewicz, Jorgos Skolias, Aaron Alexander, Sinfonietta Cracovia, Capella Bydgostiensis, Dafo, Tomasz Ziętek i inni. Owocem wieloletniej współpracy z niezwykle prestiżową nowojorską wytwórnią Tzadik Johna Zorna oraz cenionymi polskimi wydawnictwami muzycznymi Fortune i PWM-Anaklasis jest wydanie jak dotąd dwunastu płyt.

Jarosław Bester – akordeon; Dawid Lubowicz – skrzypce; Ryszard Pałka – instrumenty perkusyjne, perkusja, wibrafon; Maciej Adamczak – kontrabas

Lubliner cymes. Kuchnia szbatowa – warsztaty kulinarne

Kuchnia Żydów polskich to niezwykła podróż przez smaki i aromaty, które same w sobie zdają się opowiadać historie kultury żydowskiej, towarzysząc jej od najdawniejszych czasów.

Wciąż jeszcze dla wielu osób tajemnicze dania takie jak czulent czy cymes przypominają o świecie, który nie tak wcale dawno toczył się swoim codziennym rytmem między karczmą, jatką, synagogą i zaciszną kuchnią domową, w której do rosołu gospodynie podawały kulki z macy. Cebula, dużo pietruszki, marchew, wątróbka i świeża ryba (byle nie węgorz – który z racji braku łusek uznany jest za pożywienie niekoszerne), garść korzeni z dalekich krain i sporo masła – tych i wielu innych ingrediencji nie mogło zabraknąć w porządnej aszkenazyjskiej kuchni żydowskiej. Obie kuchnie – polska i żydowska – przez lata nieustannie się mieszały. Znane i lubiane dziś placki ziemniaczane, czy też popularne gołąbki (żydowskie holiszkies) swój początek wzięły właśnie z kuchni żydowskiej.

Tym razem zabierzemy was w podróż po kuchni szabatowej. Podczas opowieści o piątkowej wieczerzy, którą w tradycyjnych żydowskich domach, spożywa się w otoczeniu rodziny i najbliższych, porozmawiamy o tradycjach związanych z tym wyjątkowym dniem. Ale, jako że zapraszamy Was na warsztaty, nie może zabraknąć także i lekcji gotowania! Jeśli kiedykolwiek próbowaliście czulentu, to zapewne wiecie, że warto nauczyć się go przygotowywać, a jeśli jeszcze nie mieliście ku temu okazji, zapraszamy. Powiedzieć, że kugel to zapiekanka to jak nic nie powiedzieć. I choć faktycznie do zapiekanki nie jest mu daleko to, to co na pewno można o nim powiedzieć, że zawiera jajka… Ale cała reszta to już tajemnica każdej żydowskiej pani domu, której strzeże jak oka w głowie. Będziecie mieli okazję poznać jeden z najlepiej chronionym przepisów kuchni żydowskiej. Ale czy tym razem kugel, przygotowywany tradycyjnie na szabat będzie słodki czy też może wytrawny musicie przekonać się sami.

Gospodyniami pachnących goździkami i cynamonem warsztatów będą Hanka Kossowska – edukatorka i malarka oraz Etel Szyc – dyrektorka Lubliner Festival.

Anioły w judaizmie – spotkanie z Hanną Kossowską

W Torze pojawiają się stworzenia skrzydlate, których miejsce znajduje się przy Tronie HaSzem. Nazwane są serafami i cherubami ogólnie nosząc nazwę Malachim. W wizji proroka Ezechiela szczególnym rodzajem bytów anielskich są trony, wielookie koła Boskiego Rydwanu.

Oto ich wygląd: miały one postać człowieka. Każda z nich miała po cztery twarze i po cztery skrzydła. Nogi ich były proste, stopy ich zaś były podobne do stóp cielca; lśniły jak brąz czysto wygładzony. Całe ich ciało: plecy, ręce i skrzydła było wypełnione dookoła oczami.

Ostatnie zdanie, według opisu Ezechiela, dotyczy Anioła Śmierci zwanego Malch ha Mawet, która to istota towarzyszy człowiekowi od narodzin aż do śmierci. Podczas spotkania poznamy imiona, funkcje, miejsca przebywania aniołów i posłuchać o ich specyfice według Tory i Kabały.

Wydarzenie organizowane we współpracy z Ośrodkiem Brama Grodzka – Teatr NN.

Leszek Żądło i Joachim Mencel – Cosmic Silence

Koncert, którego tytuł na język polski przetłumaczyć można jako „Kosmiczna cisza”, po raz pierwszy wybrzmiał w 2021 roku, kiedy to przypadała 100. rocznica urodzin największego polskiego pisarza science fiction i znakomitego futurologa – Stanisława Lema.

Wprawdzie sama muzyka może nie czerpie z lemowskich „Bajek robotów” czy „Opowieści o pilocie Prixie”, jednak wybrzmiewa w nim owa kosmiczność, która towarzyszyła urodzonemu we Lwowie polskiemu pisarzowi, który skrzętnie ukrywał swoje żydowskie pochodzenie…

Powinniście wiedzieć, że muzyczna podróż, w którą zabiorą Was dwaj jazzowi giganci, odkryje przed Wami wiele kosmicznych tajemnic. Fre-jazzową epopeją „Inner Silence” Leszek Żądło w duecie z Joachmiem Menclem zabiorą nas w międzyplanetarną podróż. Niczym nieskrępowana improwizacja na saksofon i lirę korbową odkryje przed słuchaczami tajemnice kosmosu. Tak! To tylko duet. Bez orkiestry i rozbudowanej sekcji rytmicznej. Tylko dwóch przyjaciół, którzy rozumieją się bez słów. Dając upust swoim wewnętrznym przeżyciom, uważnie wsłuchują się w siebie nawzajem. Na scenie tworzą duet idealny.

„Cosmic Silence” to z jednej strony wyraz głębokiej fascynacji otaczającym nas światem i próba zrozumienia go, z drugiej zaś wyraz potrzeby twórczej interpretacji, ekspresyjnego odzwierciedlenia jego majestatycznego bezkresu. Artyści w iście malarski sposób opowiadają o swoim doświadczeniu kosmosu, koncentrując się oczywiście na wydawanych przez niego dźwiękach, ponieważ wszystko, co nas otacza – brzmi! Kosmos brzmi! Gwiazdy i planety mają swoją specyficzną częstotliwość, rytm, tonację.
Tytuł koncertu można interpretować jako przewrotny fortel, lecz jest w nim głębszy sens. „Cosmic Silence” ukazała się niemal po pięćdziesięciu latach od premiery debiutu Leszka Żądło w roli lidera zespołu Inner Silence. Wydawnictwo to ukazało się w 1973 r. zarówno na Zachodzie, jak i w Polsce, w legendarnej serii „Biały Kruk Czarnego Krążka” Polskiego Stowarzyszenia Jazzowego. Pomimo wielu lat, które dzielą oba wydawnictwa, a także różnic stylistycznych, wspólne jest poszukiwanie odpowiedzi, przyglądanie się sobie (inner) w otaczającym świecie (cosmos).

Jak pisał w swej powieści „Solaris” jeden z najświatlejszych umysłów XX wieku – Stanisław Lem: „Nie potrzeba nam innych światów. Potrzeba nam luster”! I takim właśnie lustrem jest koncert duetu jazzowych gigantów.

Zwiedzanie starego cmentarza żydowskiego

O postaciach spoczywających na starym cmentarzu w Lublinie będzie można posłuchać podczas spaceru z przewodnikiem, którym będzie historyk prof. Andrzej Trzciński.

Najstarsza zachowana pisemna wzmianka o istnieniu cmentarza żydowskiego w Lublinie pochodzi z 1555 roku. W potwierdzonym przez króla Zygmunta II Augusta dokumencie można przeczytać o przekazaniu gminie żydowskiej w Lublinie przez starostę Stanisława Tęczyńskiego trzech działek. Na jednej z nich – na wzgórzu pełniącym od XIII w. rolę grodu obronnego, usytuowano cmentarz. Najstarsza znajdująca się tu macewa, która zapewne tylko cudem zachowała się do dziś, upamiętnia słynnego talmudystę Jakuba Kopelmana – pochodzi z 1541 roku, który to fakt jasno wskazuje, że pochówków dokonywano tu wcześniej niż można by wnioskować z opatrzonego królewską pieczęcią dokumentu.

Po założeniu nowego cmentarza żydowskiego w Lublinie, przepełniona nekropolia na Kalinowszczyźnie została zamknięta w 1830 roku. Mimo zamknięcia do początków XX wieku odbyło się tu jeszcze kilka legalnych i nielegalnych pochówków. Podczas I wojny światowej większość drewnianych macew spalili żołnierze rosyjscy. Także w burzliwych latach międzywojnia dokonano kilku kolejnych dewastacji. Szacuje się, że w dniu wybuchu wojny na cmentarzu prawdopodobnie znajdowało się jeszcze ok 3000 macew. W trakcie okupacji Niemcy do reszty zdewastowali cmentarz, zaś samych płyt nagrobnych używali do brukowania dróg. Wnikliwe oko obserwatora dostrzec może do dziś dziury po pociskach pozostałe na niektórych z nagrobków. Także i po wojnie cmentarz nie uchronił się przed kolejnymi aktami wandalizmu – dziś na otoczonym murem starym cmentarzu żydowskim pozostało już tylko około dwustu macew.

Religijni Żydzi z całego świata regularnie odwiedzają znajdujący się tu ohel cadyka Jakuba Izaaka Horowitza zwanego Widzącym z Lublina (zm. w 1815 r.), grób znanego talmudysty Szaloma Szachny (zm. w 1557 r.) i sławnego kablisty Salomona ben Jechiela Lurii (zm. w 1573 r.) zwanego Maharszalem. O tych i wielu innych postaciach spoczywających na starym cmentarzu w Lublinie będzie można posłuchać podczas spaceru z przewodnikiem.

Wydarzenie organizowane we współpracy z Gminą Wyznaniową Żydowską Filia w Lublinie.

Krav Maga – warsztaty dla młodzieży i dorosłych

Podczas 4. Lubliner Festival zadbamy nie tylko o Waszego ducha i umysł, ale także o ciało! Krav Maga to Izraelska sztuka walki polegająca na adekwatnym reagowaniu w sytuacji zagrożenia, której praktykę można rozpocząć bez względu na wiek czy sprawność fizyczną.

To sztuka walki określana jako hybrydowy system walki, opracowana na potrzeby Sił Obronnych Izraela (IDF). Czerpie z technik stosowanych w aikido, judo, karate, boksie i zapasach.
Jej ojcem był urodzony na Węgrzech izraelski mistrz sztuk walki Imi Lichtenfeld, który wykorzystał swoje szkolenie jako bokser i zapaśnik do obrony Żydów w Bratysławie przed grupami faszystowskimi w latach trzydziestych XX wieku. Krav Magę rozwinął bazując na swoim doświadczeniu w walkach ulicznych. Po imigracji na tereny Brytyjskiego Mandatu Palestyny (późniejszego Izraela, Jordanii i terytoriów Palestyńskich) pod koniec lat 40. szkolił żydowskie grupy paramilitarne, które wykazały się dużą skutecznością w wojnie o niepodległość Izraela.
Podobnie jak większość sztuk walki, Krav Maga zaleca adeptom unikania fizycznej konfrontacji. Jeśli jest to jednak niemożliwe lub niebezpieczne, promuje zakończenie walki tak szybko jak to możliwe.

Życie żydowskie w powojennej Polsce – wykład dr. Wiesławy Młynarczyk

Jak wyglądało po dogaśnięciu wojennej pożogi życie żydowskie w Polsce? Wykład dr. Wiesławy Młynarczyk, edukatorki Muzeum Getta Warszawskiego, w syntetyczny sposób przedstawia życie ocalałych, którzy utożsamiali się z tradycją i kulturą żydowską, którzy na zgliszczach próbowali odbudować kulturę języka jidysz.

Od podstaw tworzyli na nowo redakcje, wydawnictwa, szkoły języka jidysz czy sceny teatralne, gdzie grano spektakle reżyserowane na podstawie sztuk przedwojennych klasyków języka jidysz. Kontekstem opowieści jest także polityka narodowościowa ówczesnego państwa polskiego, które oprócz znacznych zmian granic i demografii swoich obywateli zmuszone zostało także do zmiany swojego ustroju politycznego.

 

Lubliner szabat – wieczór szabatowy

W tym roku postanowiliśmy otworzyć drzwi Jesziwy Mędrców Lublina podejmując Was przy szabatowym stole, gdzie będziemy dzielić się chałką, specjałami kuchni żydowskiej, a także opowieściami o szabatowej tradycji i słuchać tradycyjnych żydowskich piosenek.

Święto Szabatu zaczyna się w piątek – 18 minut przed zachodem słońca, od zapalenia świec, a kończy w sobotę, niemal godzinę po zachodzie słońca, gdy na niebie pojawią się trzy gwiazdy.

Zgodnie z tradycją szabatowe świece zapali gospodyni wieczoru – Etel Szyc, Dyrektorka Lubliner Festival. Nie zabraknie też kiduszu, błogosławieństwa chałki i historii świętowania siódmego dnia tygodnia. Podczas tego spotkania dowiemy się m.in. czemu religijnym Żydom nie wolno pracować po piątkowym zachodzie słońca i czy w szabat do synagogi można zabrać torebkę? Czym szczególnym wyróżnia się szabatowa winda? Co wolno robić w szabat, a czego nie wolno? Czemu pierwszy kęs chałki należy zanurzyć w soli? Jak robi się czulent i cymes?

Tego uroczystego wieczoru oprócz pieśni Szalom Aleichem zabrzmią też inne pieśni szabatowe, które wykonają znakomici artyści Teatru Żydowskiego w Warszawie. Oprawę muzyczną zapewnią: Monika Chrząstowska, Izabella Rzeszowska, Etel Szyc, Genadij Ishakow, Henryk Rajfer oraz Teresa Wrońska Trio.

Wydarzenie organizowane we współpracy z Gminą Wyznaniową Żydowską Filia w Lublinie, Fundacją Żydowski Lublin, Hotelem Ilan i Restauracją The Olive.

Warsztaty muzyczno-ruchowe dla dzieci

Zapraszamy wszystkie dzieci na niesamowite warsztaty muzyczno-ruchowe z elementami ruchu scenicznego, prowadzone metodą biomechaniki teatralnej W. Meyerholda.

Czym jest biomechanika teatralna? To koncepcja sztuki aktorskiej, u której podstaw legło przekonanie, że odpowiednio ustrukruryzowany reżim treningowy ciała i umysłu wyzwala w aktorach świadome procesy performatywne i budzi ich twórczą energię.
Twórcą i propagatorem metody był wybitny rosyjski aktor, pedagog i reżyser teatralny – Wsiewołod Meyerhold, który pracując nad nią w latach 30. XX w. wraz z grupą swoich aktorów, czerpał inspirację z różnych źródeł – począwszy od sztuk plastycznych, muzyki i sportu, przez nauki społeczne (psychologię, socjologię), a skończywszy na rytmicznej naturze codzienności.
Autorski charakter warsztatów instruktora Wojtka Jeża, wzbogacony jest o ćwiczenia, które wyrosły z wieloletniej praktyki dalekowchodnich sztuk walki i treningu japońskiego tańca butoh (w tym gimnastyki Noguich Taiso).
Intensywny trening fizyczny, któremu towarzyszy zestaw psychofizycznych ćwiczeń, wpływa na poprawę koordynacji, równowagi, orientacji przestrzennej i uważności. Ćwiczenia rozwijają m.in. świadomość ciała i jego ruchu i umiejętności wyczucia rytmu.

Zwiedzanie Ośrodka „Brama Grodzka-Teatr NN”

W roku 2017 Ośrodek „Brama Grodzka-Teatr NN” otworzył i stał się opiekunem „Szlaku Pamięci”. Wystawa „Lublin. Pamięć Miejsca” to multimedialna wystawa poświęcona wielokulturowemu, przedwojennemu Lublinowi, w sposób szczególny skupia się na tematach związanych z realizowanymi w ośrodku programami.

U źródeł narodzin Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN” leży działalność Teatru NN, który powstał w roku 1990. Obecnie Ośrodek prowadzi swoją działalność w trzech miejscach: W Bramie Grodzkiej, w Trasie Podziemnej (Trybunał) i w Domu Słów (ul. Żmigród). Wszystkie te miejsca łączy opowieść o historii miasta.

Wystawa ma formę instalacji artystycznej, została zbudowana jak wnętrze archiwum. Przechodząc przez wystawę, oglądamy setki zdjęć, słuchamy wykreowanych dźwięków przedwojennego miasta. Jednocześnie, w ułożonych na półkach segregatorach, możemy przeczytać informację o konkretnych domach, ulicach oraz osobach.
Pierwsza część wystawy, opowiadająca o życiu Żydów w Lublinie (do 1939 roku), kończy się w miejscu, gdzie prezentowana jest makieta Lublina.
Druga część wystawy jest poświęcona pamięci o zagładzie społeczności żydowskiej w Lublinie. Jest to też opowieść o Sprawiedliwych – tych, którzy ratowali Żydów. Ma ona formę instalacji artystycznej.

 

Koszerna wódka. Historia przedwojennych gorzelni – spotkanie z Piotrem Przeniosło z Fabryki Wódek i Likierów Jakob Harberfeld Oświęcim + degustacja

Wiśniówka? Zamkowa? A może jednak Czysta? To, który gatunek z przedwojennego portfolio Fabryki Haberfeldów wywołuje najmilsze skojarzenia, pozostawimy do rozstrzygnięcia każdemu z pełnoletnich miłośników kultury gorzelniczej.

Jednak o tym, jak wyglądała historia fabryki powstałej w 1804 roku, która mogła pochwalić się ponad 40 gatunkami różnego typu wódek, likierów, rumów, whisky i starki warto posłuchać bez względu na upodobania.
Zachęcamy do poznania historii firmy, której produkty w XIX i XX wieku cieszyły się uznaniem w całej Europie. Dziś, po 80. latach, znów można raczyć się najlepszymi wódkami i likierami z reaktywowanej Fabryki Wódek i Likierów Jakoba Haberfelda, których degustację przewidziano podczas spotkania z Piotrem Przeniosło – współtwórcą muzeum Fabryki Haberfeldów.

Dwie flagi – film dokumentalny

Film dokumentalny „Dwie Flagi” to opowieść o historii i walce Żydowskiego Związku Wojskowego podczas Powstania w Getcie Warszawskim w 1943 roku.

Film zapełnia „białe plamy” dotyczące tej organizacji, która miała znaczący udział w żydowskim oporze zbrojnym podczas II wojny światowej. Opowieść jest zbudowana w oparciu o nagrania archiwalne bojowniczek i bojowców ŻZW, nieznane do tej pory dokumenty oraz unikatowe zdjęcia pozyskane z polskich i zagranicznych archiwów.
Koproducentami filmu są Muzeum Getta Warszawskiego, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa oraz Narodowego i Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny.
Producentem wykonawczym jest Grupa Filmowa.

dokumentalny / Polska / 2023; reżyseria: Jolanta Kessler-Chojecka

Wydarzenie organizowane we współpracy z Muzeum Getta Warszawskiego.

A Yiddish Carnival: Frank London & Lorin Sklamberg of The Klezmatics & the Prince of Kosher Gospel Joshua Nelson / Dobranotch

Muszlą Koncertową w Ogrodzie Saskim zawładną absolutnie wyjątkowi muzycy!

Na scenie wystąpi zdobywca nagrody Grammy, zaliczany do ścisłej czołówki muzyków klezmerskich na świecie – Frank London oraz Lorin Sklamber – współzałożyciele obsypanego nagrodami, legendarnego nowojorskiego zespołu Klezmatics, a także wokalista gospel – Joshua Nelson. Towarzyszyć im będzie folkująco-klezmerujący zespół z Niemiec – Dobranotch.

Frank London to jeden z największych trębaczy nowojorskiej sceny klezmerskiej i jazzowej, nazywany ojcem renesansu światowej muzyki żydowskiej. Tego nie da się opisać – to trzeba zobaczyć i usłyszeć! Na scenie Lubliner Festival zderzą się ze sobą muzyka klezmerska z szaleństwem improwizacji i amerykańskim gospel, a wszystko to podlane niesamowitą żywiołowością, z której słyną zaproszeni do Lublina artyści. Po tym nadzwyczajnym koncercie w Ogrodzie Saskim, muzycy zapraszają o godz. 22:00 na afterparty do Centrum Kultury na NightKlezzDance, podczas którego do tańca porwą znowu Frank London & Dobranotch.

Night Klezz Dance – Frank London & Dobranotch

Czy może być coś bardziej radosnego niż taniec w rozgwieżdżoną letnią noc?

Radość jest zdolnością człowieka do ciągłego odradzania się – jak mówi stara chasydzka mądrość. Lubliner Festival doskonale oddaje charakter polskiej i żydowskiej biesiady i zabawy, poprzez które to realizowana jest idea bliska jednemu z najważniejszych założeń chasydyzmu – taniec, śpiew, radość i pogoda ducha przybliżają nas do wszystkich najważniejszych wartości. Dlatego właśnie potańcówka przy bałkańsko-żydowskich rytmach to pozycja obowiązkowa dla wszystkich miłośników tańca. Ci, którzy tańczyć nie potrafią, też mogą czuć się zaproszeni – posłuchają a my chętnie nauczymy kilku kroków.
Nie znamy dokładnego repertuaru, ale możemy Was zapewnić, że tego wieczoru będzie bardzo głośno i bardzo klezmersko. Przyjdźcie koniecznie w wygodnych butach, bo muzyka Franka Londona & Dobranotch nie pozwoli nikomu usiąść choćby na chwilę!

Jesziwas Chachmej Lublin – zwiedzanie z przewodnikiem

Synagoga wraz z całym kompleksem Jeszywas Chachmej Lublin (Jesziwa Mędrców Lublina) została zbudowana w 1930 roku. Założycielem Jeszywas Chachmej Lublin był rabin Jehuda Majer Szapira, urodzony w 1887 roku w Suczawie na Bukowinie (dzisiejsza Rumunia) w rodzinie wybitnych badaczy Tory. Jego ojcem był rabin Yaakov Szimszon, prawnuk rabina Pinchasa Szapiry z Korca. Poza funkcjami religijnymi pełniła także rolę auli wykładowej mogącej pomieścić ponad 200 studentów. Podczas II wojny światowej synagoga została zdewastowana przez hitlerowców, a jej cenne wyposażenie zniszczono. Dziś ponownie pełni funkcję domu modlitwy służąc społeczności żydowskiej. Po zakończeniu wojny budynek Jesziwy został przejęty przez Akademię Medyczną, która pomieszczenie po synagodze wyremontowała i dostosowała do potrzeb auli. Zmieniono wówczas kolorystykę ścian i kolumn oraz zamurowano okna znajdujące się na ścianie wschodniej… – te i wiele innych opowieści o budynku uczelni, którą określano mianem Oxfordu Wschodu usłyszeć będzie można podczas zwiedzania zakamarków Jesziwy Mędrców Lublina.

Wydarzenie organizowane we współpracy z Fundacją Żydowski Lublin i Gminą Wyznaniową Żydowską Filia w Lublinie.

Kot i pies – spektakl interaktywny dla dzieci

Interaktywny spektakl z piosenkami adresowany do najmłodszego widza. Tekst powstał w inspiracji ludową bajką żydowską „Dlaczego pies i kot się kłócą”.

Jest to opowieść o uniwersalnych wartościach, ubrana w bajkową i dowcipną formułę. Razem z widzami, przeniesiemy się do bardzo dawnych czasów, przeżyjemy przygody, dowiemy się czy dobro zawsze zwycięża i co to tak naprawdę kryje się za starym porzekadłem „żyją jak pies z kotem”.

Forma spektaklu, umożliwia widzom żywe uczestnictwo, interakcje z aktorami i utożsamienie się z postaciami, a energetyczne i radosne piosenki, już na zawsze pozostaną w ich pamięci.

Spektakl dedykowany widzom w wieku: 6-12 lat.

scenariusz i teksty piosenek: Katarzyna Post; obsada: Marcin Sander i Katarzyna Post

Nie ma większej miłości: koncert ku czci Sprawiedliwych wśród Narodów Świata: Aleksandra Idkowska, Kasia Malejonek, Martyna i Dagmara Melosik, Kasia Moś, Natalia Niemen, Ania Rusowicz, Symcha Keller, Darek Malejonek, Damian Ukeje

Koncert w szczególny sposób upamiętni Rodzinę Ulmów z Markowej, która wraz z siedmiorgiem dzieci, oddała życie ratując rodziny żydowskie w czasie II wojny światowej. Ulmowie robili to w imię wierności wierze i zgodnie z przykazaniami miłości bliźniego. Ich heroiczna śmierć, była zwieńczeniem ofiarnej miłości realizowanej dzień po dniu.
Jesienią 1942 r. do domu Józefa i Wiktorii Ulmów przyszła żydowska rodzina Goldmanów z Łańcuta – Saul Goldman, znany w okolicy handlarz bydła, i jego czterej synowie. Ulmowie udzielili im schronienia na poddaszu. Wkrótce do ukrywających się dołączyły także dwie córki oraz wnuczka Chaima Goldmana z Markowej.
24 marca 1944 r. do Markowej przyjechali z Łańcuta niemieccy żandarmi wraz z granatową policją. Nad ranem weszli do domu Ulmów. Najpierw zabili synów Goldmana i wszystkich pozostałych z ósemki Żydów ukrywających się na strychu. Następnie niemieccy żandarmi wyprowadzili przed dom i zabili Józefa Ulmę, jego ciężarną żonę Wiktorię, sześcioro ich małych dzieci, a także i to, które zaczęło się rodzić podczas kaźni. Patrzcie jak giną polskie świnie, które pomagają Żydom – rzucił jeden z niemieckich morderców nad ciałami rodziny Ulmów, którzy ponad półtora roku ukrywali pod swoją strzechą prześladowanych żydowskich sąsiadów i ich bliskich.
We wrześniu 1995 r. Józef i Wiktoria Ulmowie zostali uhonorowani tytułem Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. Od 2018 r. w rocznicę tragicznych wydarzeń w Markowej – 24 marca – obchodzony jest Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką. 10 września bieżącego roku w Markowej odbędzie się uroczysta beatyfikacja Rodziny Ulmów.

To właśnie tej niezwykłej rodzinie i wszystkim Sprawiedliwym wśród Narodów Świata dedykowany jest koncert Darka Malejonka i jego przyjaciół. Niedzielny koncert wieńczący 4. Lubliner Festival będzie okazją do upamiętnienia wszystkich Sprawiedliwych, którzy w czasach niewyobrażalnego terroru nie zawahali się nieść pomocy swoim żydowskim sąsiadom.

Dariusz Robert „Maleo” Malejonek – kompozytor, wokalista i gitarzysta. Członek zespołów: Kultura, Izrael, Moskwa, Armia, Houk, 2Tm2,3 oraz Arka Noego. Założyciel i lider Maleo Reggae Rockers.

Wydarzenie organizowane we współpracy z Biurem Niepodległa w ramach wydarzeń towarzyszących beatyfikacji Rodziny Ulmów.

  1. Lubliner Festival – Festiwal Kultury Żydowskiej odbywa się w ramach Europejskiej Stolicy Młodzieży 2023.
designed by know-line.pl