„Pamięć i dźwięk. Rola przekazów audialnych w opowiadaniu o przeszłości”

Rozmowa Katarzyny Michalak z Joanną Bachurą-Wojtasik i Tomaszem Pietrasiewiczem. Informacja prasowa

19 marca 2024 roku (wtorek) w sali czarnej Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN” o godzinie 18.00 w ramach Tygodnia Pamięci o Zagładzie Polskich Żydów odbędzie się spotkanie pt.:

 „Pamięć i dźwięk. Rola przekazów audialnych w opowiadaniu o przeszłości”.

Rozmowę z Joanną Bachurą-Wojtasik i Tomaszem Pietrasiewiczem, zorganizowaną we współpracy z Fundacją Audionomia, przeprowadzi Katarzyna Michalak. Goście podejmą temat dźwięku jako materii współtworzącej pamięć.

Dźwięk jest tą substancją, która w sposób niezwykle sugestywny, wręcz organiczny buduje połączenia ze światem, z drugim człowiekiem, ale także z przeszłością. Podczas organizowanego cyklicznie w Bramie Grodzkiej wydarzenia „Misterium Światła i Ciemności”, upamiętniającego początek akcji likwidacyjnej w getcie lubelskim, odczytywane są nazwiska osób deportowanych do obozu zagłady w Bełżcu. Miał po nich zniknąć wszelki ślad, jednak dźwięk ich nazwisk wybrzmiewa w przestrzeni.

Inną fascynującą praktyką, mającą uruchomić naszą percepcję słuchową, jest swego rodzaju archeologia dźwiękowa. Jej przykładem jest chociażby „Misterium dzwonu” – wskrzeszanie nieobecnego już w audiosferze miasta, zapomnianego dźwięku.

Dźwięk to także wciąż mało rozpoznane i często niedoceniane tworzywo przekazów historycznych. W Bramie Grodzkiej od ćwierćwiecza gromadzone są opowieści świadków i świadkiń historii – ich głos, poprzez przywoływanie minionych światów, wzbogaca dyskurs poznawczy.

Dźwięk to również tworzywo artystyczne wielu słuchowisk i reportaży, które mają szczególną siłę oddziaływania na nasze emocje i wyobraźnię, pobudzania do refleksji, inspirowania do podejmowania zmian na lepsze. Bo dźwięk nie pozostawia nas w roli obserwatora, lecz prowadzi do środka wydarzeń, łączy nas z nimi ucząc empatii.

Katarzyna Michalak – reportażystka radiowa, wielokrotnie nagradzana za swoje opowieści dźwiękowe takimi nagrodami jak: Prix Italia, Prix Europa, Grand Press, Prix Marulić, Złoty Mikrofon. Fascynują ją bliskie spotkania z ludźmi oraz specyfika dźwięku jako tworzywa opowieści. Zawodowo związana z Redakcją Reportażu Radia Lublin. Współtwórczyni Fundacji Audionomia.

Joanna Bachura-Wojtasik – medioznawczyni, interesują ją kulturowe badania nad dźwiękiem (sound studies) i audiosferą. Jest współautorką publikacji z zakresu badań literatury audialnej wobec Holokaustu, m.in.: „Już nie Żydowica a ocalona. Kobiety w Holocauście z perspektywy radiowych narracji artystycznych”, „Brzmienie Holocaustu. O reprezentacjach Zagłady w sztuce radiowej”. Zawodowo związana z Katedrą Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Łódzkiego.

Tomasz Pietrasiewicz – założyciel i dyrektor Ośrodka „Brama Grodzka-Teatr NN” w Lublinie, który działa na rzecz lokalnego dziedzictwa kulturowego, a w szczególności przywracania pamięci o lubelskiej społeczności żydowskiej. W swoich działaniach wykorzystuje materię dźwiękową do tworzenia opowieści o miejscu, także w oparciu o nagrania wspomnień świadków i świadkiń historii.

Dodatkowe informacje:

• Tydzień Pamięci o Zagładzie Polskich Żydów: https://teatrnn.pl/kalendarium/wydarzenia/tydzien-pamieci-o-zagladzie-polskich-zydow/
• Misterium Światła i Ciemności: https://teatrnn.pl/kalendarium/wydarzenia/misterium-swiatla-i-ciemnosci-16-03-2024/