Serdecznie zapraszamy do oglądania wystawy
„Chłopcy malowani. Poezja i proza Legionów Polskich”
(w ramach obchodów Roku Józefa Piłsudskiego)
GALERIA OKNA MBP
1 – 28 lutego 2017
ul. Peowiaków 12
„Na przełomie dziejów, w wirze bezprzykładnej wojny światowej powstały Legiony, jako wykładnik politycznych dążeń Polski, jako Jej sztandar niepodległościowy
i miecz sprawiedliwości”. [1]
W czasach, kiedy Polska była podzielona między zaborami, zapadła decyzja o uformowaniu nowych Legionów. W obrębie jednego z zaborów – Galicji – autonomia była największa, dzięki temu rozwijał się tam ośrodek polskiego ruchu niepodległościowego. Działały tu polskie partie polityczne i organizacje paramilitarne, które stanowiły bazę sformowanych na początku XX wieku Legionów. 16 sierpnia 1914 powstał w Krakowie Naczelny Komitet Narodowy, który w zamyśle miał być najwyższą władzą wojskową, polityczną i skarbową dla Polaków zamieszkujących Galicję.
Mimo że wszystkim nam Legiony Polskie kojarzą się z postacią Józefa Piłsudskiego, faktycznie podlegały one powołanej przez Austriaków Komendzie Legionów Polskich.
Piłsudski odniósł jednak niebagatelną zasługę w ich formowaniu, tworząc w Krakowie 3 sierpnia 1914 Pierwszą Kompanię Kadrową oraz prowadząc do boju I Brygadę. Jak podają autorzy książki „Piłsudski: burzliwe życie w niespokojnych czasach”: Na barkach Piłsudskiego spoczęła olbrzymia odpowiedzialność za los Legionów. Musiał on zmierzyć się z pokrętnością Austriaków, działaniami Niemców, którzy zamierzali wykorzystać polski czyn zbrojny do własnych celów, niezdecydowaniem polskich elit politycznych, propagandą rusofilów głoszących, że sprzymierzył się z Germanami, odwiecznymi wrogami Polski i całej Słowiańszczyzny, z obojętnością i niechęcią szerokich rzesz społeczeństwa Kongresówki. [2]
Wystawa „Chłopcy malowani” oparta jest na tekstach poetyckich stworzonych w okopach oraz wspomnień piłsudczyków. W utworach tych znajdujemy nadzieje związane z wyzwo
-leniem Polski, ale i dopadające żołnierzy zwątpienie. W poezji i prozie legionistów czytamy
o bliskości śmierci, z którą żołnierze radzili sobie na różne sposoby – przypominaniem sensu poświęcenia, albo ucieczką w drwinę, żart.
Ilustracją utworów poetyckich i wspomnieniowych są archiwalne fotografie scen z życia legionistów.