DK LSM

i

Lubelski Klub Rotariański (Rotary Club Lublin)
serdecznie zapraszają na koncert

Od Schuberta do Beatleasów

w wykonaniu Kwartetu Salonowego CONCERTO

oraz na wieczór wspomnień

IV Imieniny Profesora Grzegorza Leopolda Seidlera
(1913 – 2004)

W programie:
o Profesorze Grzegorzu Leopoldzie Seidlerze rozmawiać będą
prof. Maria Szyszkowska i prof. Roman Tokarczyk

W części artystycznej wystąpi Kwartet Salonowy w składzie:
Andrzej Mazur – klarnet, Marta Szermińska – fortepian,
Natalia Kozub – skrzypce, Mirosław Kozub – wiolonczela

W trakcie konceru będzie można nabyć książkę Romana Andrzeja Tokarczyka,
Oblicza Grzegorza Leopolda Seidlera w powadze i anegdocie, Wydawnictwo Polihymnia, Lublin 2015

Profesor był teoretykiem państwa i prawa, specjalistą w dziedzinie hi­storii doktryn politycznych i prawnych, autorem nowej koncepcji filozofii pra­wa, legendą Uniwersytetu Marii Cu­rie-Skłodowskiej i jego rektorem w latach 1959-1969.
Był Profesor Seidler postacią zna­czącą, barwną, żywą, wypełniającą swoją bogatą osobowością obszary różnych kręgów lubelskiej i polskiej społeczności nie tylko naukowej, uniwersyteckiej i prawniczej, ale tak­że kręgów władzy, parlamentu, wy­dawnictw, redakcji gazet i czasopism oraz organizacji opiniotwórczo-charytatywnych, jak dawniej YMCA, a obec­nie Rotary International. Kontakty Pro­fesora sięgały również wielu nauko­wych placówek zagranicznych i z ich przedstawicielami trwały właściwie do ostatnich chwil życia.
Profesor urodził się 18 września 1913 roku w Stanisławowie, dzisiej­szym Iwanofrankowsku na Ukrainie. Pochodził z rodziny o tradycjach nie­podległościowych. Jego ojciec, Teo­dor, również prawnik, autor m.in. pra­cy pt. „Jednostka, państwo, rząd” (1934), w okresie międzywojennym był posłem na sejm i działał w samo­rządzie Stanisławowa. Odzyskanie państwowości po I wojnie światowej było dla niego najwyższą wartością.
Grzegorz Leopold w latach trzy­dziestych studiował prawo na Uniwer­sytecie Jagiellońskim oraz historię fi­lozofii na Uniwersytecie w Wiedniu. W 1937 roku ukończył rozprawę doktorską dotyczącą idei filozoficzno-społecznych w konstytu­cjach polskich okresu międzywojen­nego pisaną u profesorów Macieja Starzewskiego i Jerzego Landego. Praco­wał też w Biurze Prac Parlamentarnych w Warszawie.
We wrześniu 1939 roku w szere­gach 13. Dywizjonu Artylerii Kon­nej z Brodów walczył nad Wkrą i osłaniał odwrót piechoty pod Wie­luniem. Pod Warszawą został ran­ny, a potem zbiegł ze szpitala nad­zorowanego przez Niemców w Za­mościu. W latach 1940-1945 udzie­lał korepetycji oraz prowadził księ­gowość w majątkach ziemskich koło Rawy Mazowieckiej. Po wyzwole­niu wykładał na Uniwersytecie Ja­giellońskim i Akademii Handlowej w Krakowie. W 1947 roku na Wy­dziale Prawa UJ ukończył przewód habilitacyjny. W 1950 roku, jako je­den z organizatorów Wydziału Pra­wa, objął kierownictwo Katedry Teorii Państwa i Prawa na Uniwer­sytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, w latach 1959-1969 był rektorem tej uczelni.
W okresie 1969-1971 pełnił funk­cję dyrektora Instytutu Kultury Polskiej w Londynie. Po powrocie do Lublina kierował Zakładem Teorii Państwa i Prawa oraz Historii Doktryn Polityczno-Prawnych UMCS. Od 1955 roku przez wiele lat piastował też stanowi­sko naczelnego redaktora naukowe­go wydawnictwa „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”.
Jest autorem ponad 200 prac na­ukowych, popularnonaukowych i publicystycznych, w tym tak funda­mentalnych dzieł jak: „Przedmarksowska myśl polityczna” (tłumaczenia na język angielski, niemiecki, ukraiński, czeski, węgierski i słowacki), „Sociale Ideen in Byzanz”, „Doktryny prawne imperializmu”, „The Emergence of the Eastern World”, „Two Essays in Political Theory”, „Z zagadnień filozofii prawa”, „O istocie i akceptacji władzy państwowej”, „Rechtssystem und Gesellschaft” i wielu innych.
W ostatnich latach Profesor chęt­nie poświęcał uwagę różnym zagad­nieniom myśli politycznej w mniej­szych formach. Tak powstały książki: „W nurcie Oświecenia”, „W poszuki­waniu naczelnej idei”, cykl „Notatek o…”: opinii publicznej, terrorze jako­bińskim, wolności, wspólnocie euro­pejskiej, racjonalizmie. Także takie publikacje jak: „O trafną ocenę poli­tyczną”, „Dwie koncepcje wolności Isaiaha Berlina”, „Wątpliwości. Dubito ergo sum”.
Książki Profesora docierały i do­cierają do wielu czytelników, chociaż sądzę, że powinny stać się przedmio­tem większego wykorzystania, szerszej dyskusji, wnikliwszej oceny. Te roz­prawy, artykuły, eseje, wystąpienia czy myśli nieraz nie były odczytywane tak głęboko, jak na to zasługują. Często onieśmielały. Profesor miał dar szero­kiego patrzenia na świat, człowieka, pojawiające się zjawiska, zagadnienia i problemy. I nie zawsze udawało się nam sprostać temu widzeniu. Pełniej­sze zrozumienie przychodzi nieraz po czasie. Profesor też zdawał sobie spra­wę z własnych ograniczeń, z inności czasów niż te, które Go kształtowały, i te, na które sam przez wiele lat mógł wpływać. W liście z maja 1999 roku do swego dawnego podopiecznego z YMCA, dzisiaj prawie 70-letniego ar­chitekta ze Stanów Zjednoczonych Ameryki, Jana Lewandowskiego, pi­sał: „Mnie, starego człowieka, przytła­cza postęp techniki, męczą tabuny sa­mochodów, ogłupia wpatrywanie się w komputer i nie kończąca się gada­nina przez telefony komórkowe”, ale w wywiadzie pt. „Zagubieni wśród prawa” dla „Nowych Książek” z 1985 roku (nr 6, s. 15) podkreślił: „Cały po­rządek społeczny wynika z prawa. Wiele nieszczęść jest w Polsce, że pra­wa są wydane, ale nie obowiązują. (…) Tymczasem prawnicy mają kom­pleks niższości wobec techniki, nie rozumieją, że ona bez prawa niewie­le znaczy”.
Profesor Grzegorz Leopold Seidler zmarł 28 grudnia 2004 roku.

Andrzej Zdunek

Pełen pasji żywot Profesora Seidlera (1913-2004). Państwo i prawo – uniwersytet – Rotary, „Ziemia Lubelska” 2005, nr 1 (25), s. 18-19.; zob. też Wprowadzenie do: Roman Andrzej Tokarczyk, Oblicza Grzegorza Leopolda Seidlera w powadze i anegdocie, Wydawnictwo Polihymnia, Lublin 2015, s. 21-24.