72. rocznica likwidacji niemieckiego więzienia na Zamku Lubelskim

9 lipca niemieckie władze Policji Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa. Przystąpiły do likwidacji więzienia na Zamku wywożąc i rozstrzeliwując ok. 800 więźniów w obozie na Majdanku. W dniu 22 lipca 1944 roku Niemcy przeprowadzili ostatnią i największą egzekucję na więźniach Zamku. W ciągu dwóch godzin zamordowano ponad 300 osób. Masakra więźniów została wstrzymana z chwilą otrzymania przez władze więzienne polecenia o natychmiastowym opuszczeniu Lublina. Gestapowcy wraz z naczelnikiem więzienia, niemiecką załogą oraz grupą około 200 więźniów Niemców opuścili Zamek. Po ucieczce Niemców strażnicy polscy otworzyli cele i więzienie opuściło około 1000 osadzonych. Mieszkańcy weszli na Zamek poszukując swoich bliskich i udzielając pomocy rannym.

Wspomnienia z lat okupacji niemieckiej pozostały w pamięci Czesława Górniewicza przez całe życie. Czterdzieści lat po wyjściu z lubelskiego więzienia postanowił je spisać i wydać drukiem. W liście z 30 września 1983 roku do córki Bożeny napisał:
"[…] zaraz po przyjeździe do kraju zmuszony byłem pojechać do Lublina i Zamościa w sprawie mojej książki, którą chcę wydać przez Wydawnictwo Lubelskie. przy okazji porobiłem sobie w Lublinie i Zamościu szereg zdjęć, które mi są potrzebne do tej książki."
Pisanie wspomnień ukończył pod koniec 1983 roku przedwczesna śmierć autora 24 maja 1984 roku odsunęła w czasie starania o wydanie książki. W roku 1987 dzieci Czesława Górniewicza, mieszkające we Francji, złożyły pełnomocnictwo do Wydawnictwa Lubelskiego, ale z niewiadomych przyczyn książka nie ukazała się. W 2015 roku Bożena Górniewicz-Roy przekazała tekst Muzeum Martyrologii „Pod Zegarem” Oddziałowi Muzeum Lubelskiego. Dzięki wsparciu finansowemu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego publikacja ukazuje się w siedemdziesiątą drugą rocznicę likwidacji niemieckiego więzienia na Zamku. Niech te wspomnienia uświadomią obecnemu i przyszłemu pokoleniu, do czego doprowadzić mogą antyludzkie doktryny polityczne grożące obecnie całemu światu.
Barbara Oratowska

PROGRAM OBCHODÓW:

10.15 – Złożenie kwiatów w Mauzoleum w Baszcie

10.45 – Promocja książki Czesława Górniewicza "Wspomnienia z okupacji niemieckiej", Galeria Malarstwa Polskiego XVII – XIX w. oraz nokturn Es-dur nr 2 opus 9 Fryderyka Chopina w wykonaniu absolwenta klasy fortepianu Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej I i II stopnia Im. Karola Lipińskiego w Lublinie- Karola Bogusza.