Festiwal Re:tradycja – Jarmark Jagielloński odbędzie się w Lublinie w trzeci weekend sierpnia. W sobotę i niedzielę (20-21.08) na Starym Mieście po raz kolejny będzie można spotkać mistrzów rzemiosła, dla których tradycja jest głównym źródłem inspiracji.
W tym roku moduł rzemieślniczy, czyli Jarmark Jagielloński, będzie trwał dwa dni. W festiwalową sobotę oraz niedzielę uczestnicy wydarzenia spotkają się z około 140 twórcami ludowymi, którzy pozwolą im poznać kulturę i tradycje wielu regionów Polski, ale także krajów sąsiednich – Litwy, Ukrainy czy Słowacji. Część rzemieślników będzie prezentować tradycyjną biżuterię i ozdoby, które są tegorocznym tematem przewodnim festiwaluNa stoiskach zlokalizowanych wokół Trybunału Koronnego oraz przy ul. Grodzkiej znajdzie się zarówno polska, jak i litewska biżuteria z bursztynu, różnorodne formy metalowych ozdób pochodzących z regionów bałtyckich, misternie tkane krajki i pasy, wyroby kaletnicze górskich mistrzów, czapki tradycyjne, takie jak gamerki, magierki czy maciejówki, a także ukraińskie korale i wieńce ślubne. Pojawią się też twórcze interpretacje tradycyjnych rzemiosł – współczesne ozdoby wywodzące się z wielowiekowej słowackiej tradycji druciarskiej czy biżuteria wykorzystująca technikę koronki koniakowskiej. Festiwal to okazja nie tylko do zobaczenia czy nabycia wyjątkowych dzieł sztuki ludowej, ale także do przekonania się, z jaką perfekcją i wprawą pracują zapraszani twórcy. Wielu z nich będzie prowadziło pokazy wyrobu swoich prac, niektórzy podczas festiwalu staną się także nauczycielami. Pod ich czujnym okiem uczestnicy warsztatów będą mogli spróbować swoich sił w danym rzemiośle.
Jednym spośród ponad dwudziestu artystów, którzy tworzą ozdoby i zaprezentują się podczas Festiwalu Re:tradycja – Jarmark Jagielloński będzie Jozef Sikora ze Słowacji, który zainteresował się wyrobem biżuterii już w szkole podstawowej. Wykonywał on wtedy pierścionki z drutu dla swoich koleżanek i kolegów z klasy. Z czasem do materiałów, z których tworzył, dołączyła także skóra czy glina, ale najbliższa stała się mu miedź, dająca największe możliwości obróbki. Chociaż pan Jozef jest z wykształcenia ślusarzem, to z czasem zdecydował się na podjęcie działalności artystycznej, którą kontynuuje do dziś. Poza biżuterią wykonuje także świeczniki, misy czy lampy.
Viktoria Andrash z Ukrainy, którą również będziemy mogli spotkać w Lublinie, wykonuje tradycyjną biżuterię koralikową, wykorzystując techniki popularne w zachodnich regionach Ukrainy. Swoją twórczość rozwijała m.in. zapoznając się z literaturą dotyczącą tradycyjnych strojów i biżuterii. Odtwarza także nakrycia głowy oraz wykonuje lalki motanki, ziarnuszki i żadanice.
Kolejną artystką, która zaprezentuje się podczas festiwalu jest Edyta Cieślik-Moczek. Inspirując się kulturą ludową regionu opoczyńskiego, gdzie prowadzi prywatny skansen „Niebowo”., Tworzy m.in. wianki i korony z krepiny, a takżebiżuterię, w której wykorzystuje wełnę pozostałą z produkcji opoczyńskich wełniaków.
Audronė Latėnienė to artystka z Litwy, który razem z mężem, kowalem, zajmuje się wykonywaniem biżuterii z metalu. Początkowo pracowała jako nauczycielka sztuki, jednak po kilku latach doszła do wniosku, że chciałaby zająć się twórczością. Dlatego rozpoczęła samodzielną naukę wykonywania biżuterii, z czasem inspirując się także jej odmianą tradycyjną. Dziś zajmuje się ręczną obróbką metali – żelaza, miedzi, brązu czy mosiądzu – tworząc biżuterię ozdabianą ornamentami nawiązującymi do dawnej sztuki bałtyckiej. Część z nich dekoruje także szkłem, bursztynem i emalią.
Lyubov Rozputniak to ukraińska twórczni, urodzona w położonym na Huculszczyźnie Kosowie, w rodzinie mistrzów ceramiki ludowej. Rodzice zaszczepili w niej miłość do twórczości ludowej, w tym do tworzenia biżuterii, którą pani Lyubov zajmuje się od 2010 roku. Wspólnie ze swoim mężem Bogdanem Rozputniakiem wytwarza biżuterię nawiązującą do tradycyjnych ukraińskich wzorów. W swoich pracach wykorzystuje materiały takie jak ręcznie wykonana ceramika i kamienie naturalne. Twórczyni często dekoruje naszyjniki, malując je ręcznie we wzory nawiązujące do geometrycznych motywów tradycyjnych.
Dodatkowo, w ramach tematu przewodniego wydarzenia, będzie można wziąć udział w spotkaniu dotyczącym tradycyjnej biżuterii ukraińskiej. jego prelegentką będzie Hanna Yarovenko – kolekcjonerka, która od 2004 roku zbiera starą ukraińską biżuterię ludową i tworzy linię biżuterii autorskiej pod marką Ethno Tree Jewellery. Na spotkaniu uczestnicy dowiedzą się, jakie znaczenie mają ozdoby w życiu Ukrainek oraz poszerzą swoją wiedzę o obrzędach ludowych związanych z biżuterią. Poznają także różnorodność regionalną ozdób oraz ich odmienność uzależnioną od statusu noszącej je kobiety. Rozmowa zostanie zilustrowana starymi fotografiami Ukrainek w tradycyjnych strojach oraz unikatowymi artefaktami.
– Festiwal Re:Tradycja – Jarmark Jagielloński jest największym jarmarkiem w Polsce, skupiającym wyłącznie twórców reprezentujących dziedziny twórczości oparte o regionalne wzornictwo i techniki wykonania. Na Festiwalu nie można wykupić stoiska. Organizatorzy z ramienia Warsztatów Kultury w Lublinie wybierają i zapraszają artystów, którzy wyróżniają się szczególnym kunsztem rzemieślniczym. Liczy się nawiązanie do lokalnej tradycji, wzorów, spuścizny rodzinnej. Ponadto co roku podczas wydarzenia każdy z zaproszonych twórców podlega ocenie merytorycznej przeprowadzanej przez komisję konkursową. Dzięki temu jakość prezentowanych na festiwalu produktów jest ściśle kontrolowana i z roku na rok wzrasta.
Także podczas tej edycji nie zabraknie wyjątkowej sztuki ludowej prezentowanej przez tradycyjnych rzemieślników. Podczas wydarzenia zostaną zaprezentowane również takie dziedziny twórczości jak garncarstwo i ceramika, pszczelarstwo, drzeworyt, kowalstwo, plastyka obrzędowa, plecionkarstwo oraz obróbka drewna i rzeźba.
Więcej informacji o artystach rzemieślnikach można znaleźć na stronie reatradycja.eu w zakładce Artyści > Jarmark Jagielloński.
O festiwalu
Festiwal Re:tradycja – Jarmark Jagielloński zawiera w sobie ideę łączenia czasów, światów i funkcji. To odpowiedź współczesnego odbiorcy, obserwatora, ale także artysty i twórcy kultury na dziedzictwo, którym dysponujemy, i z którego bogactwa czerpiemy. To kontynuacja, ale też budowanie własnych dróg i środków wyrazu. Odwiedzający festiwal będą mieć możliwość spotkania z muzykami, rzemieślnikami i animatorami, którzy z pełną świadomością, odpowiedzialnością oraz wrażliwością podchodzą do twórczego kontynuowania tradycji. W programie wydarzenia znajdą się nie tylko koncerty, potańcówki i targi sztuki ludowej, ale także spotkania, wystawy i instalacje artystyczne, warsztaty (m.in. śpiewacze, gry na instrumentach i rzemieślnicze), pokazy kinowe, spektakle oraz podwórko gier i zabaw tradycyjnych. Starannie budowany program i szczegółowy dobór artystów – zarówno występujących na scenach, jak i prezentujących swoje wyroby na ulicach Starego Miasta, przybliży odbiorcom wiele aspektów kultury tradycyjnej – zarówno w jej formach autentycznych, jak i wzbogaconych współczesnymi elementami artystycznymi inspirującymi się folklorem.
Festiwal Re:tradycja – Jarmark Jagielloński
19–21 sierpnia 2022 r.
Lublin – Stare Miasto, Błonia pod Zamkiem
Wstęp wolny
Więcej informacji na retradycja.eu
Organizatorzy: Warsztaty Kultury w Lublinie, Instytucja Kultury Miasta Lublin, Lublin Miasto Inspiracji
Patronat honorowy: Prezydent Miasta Lublin – Krzysztof Żuk, Narodowy Instytut Dziedzictwa
Patronat medialny: TVP Kultura, Radio Lublin, Gazeta Wyborcza Lublin, Kraina Bugu, Designdoc.pl, Nocowanie.pl, KulturaLudowa.pl, Muzykatradycyjna.pl, Onet
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.