Lublin ma szansę zostać Europejską Stolicą Kultury 2029

Miasto znalazło się w finałowym etapie prestiżowego konkursu o tytuł ESK na rok 2029. Decyzją międzynarodowych ekspertów, lubelska aplikacja została wybrana spośród 12 miast z Polski. Katowice, Bielsko-Biała i Kołobrzeg również znalazły się na tzw. „krótkiej” liście w ścisłym finale konkursu.

 – Wiemy, jak silnym bodźcem do rozwoju dla miasta jest aplikowanie o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury, gdyż już raz przeszliśmy tę drogę, ubiegając się o ESK 2016. To był inspirujący, cenny proces, w którym kultura stała się kołem zamachowym rozwoju miasta. Lublin po raz pierwszy uwierzył w siebie i dostrzegł swój potencjał wykraczający daleko poza aktywności kulturowe. Zapraszam wszystkich, którzy chcieliby dołączyć do projektu ESK 2029 – mieszkanki i mieszkańców, ludzi kultury, biznesu oraz środowisko akademickie. Nasza finałowa aplikacja będzie miała charakter otwarty i powstanie w drodze dialogu – mówi Krzysztof Żuk, Prezydent Miasta Lublin.

Hasłem przewodnim aplikacji Lublina o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2029 jest „Re:union”. Dokument konkursowy odwołuje się do idei Unii Lubelskiej i pamięci o wielonarodowej Rzeczypospolitej.

– Jako Europejska Stolica Młodzieży 2023 pokazujemy, że Lublin jest miastem otwartym, przyjaznym oraz odpowiadającym na wyzwania zmieniających się czasów. Obchody roku młodych uwolniły ogromny potencjał kreatywny drzemiący w młodzieży. Teraz Europejska Stolica Kultury 2029 jest dla nas kolejnym wyzwaniem i szansą na nowe spojrzenie na miasto. Naszym celem jest stworzenie nowego systemu dla miejskiej kultury, który będzie obejmował inne sfery życia i odpowie na potrzeby zarówno instytucji, organizacji pozarządowych, jak i samych mieszkanek i mieszkańców – mówi Beata Stepaniuk-Kuśmierzak, Zastępczyni Prezydenta Miasta Lublin ds. Kultury, Sportu i Partycypacji i Przewodnicząca Zespołu Zadaniowego ds. ESK Lublin 2029.

W dniach 24-26 października w Warszawie odbywały się rozmowy preselekcyjne
z 12 miastami, które złożyły deklaracje o przystąpieniu do konkursu o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2029 tj: Bielsko-Biała, Bydgoszcz, Jastrzębie-Zdrój, Katowice, Kielce, Kołobrzeg, Lublin, Opole, Płock, Pszczyna, Rzeszów i Toruń. Złożone wnioski aplikacyjne były oceniane przez panel niezależnych ekspertów, który składał się z 10 osób wyznaczonych przez Parlament Europejski, Radę UE, Komisję Europejską i Komitet Regionów, a także dwóch specjalistów wyznaczonych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

– Mocną stroną projektu jest odpowiednie wyważenie proporcji pomiędzy potrzebami sektora kultury i proponowanymi wizjami, a realiami konkursu i możliwościami miasta. Wśród mocnych stron należy wskazać kapitał w postaci doświadczeń zdobytych w trakcie poprzednich starań o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury, które zweryfikowały część projektów ówczesnego programu oraz osiąganie konsensusu w sytuacjach różnic wyznawanych wartości i sporów politycznych – mówi Rafał Koziński, Dyrektor Centrum Kultury w Lublinie,  Koordynator programowy ESK Lublin 2029.

Aplikacja Lublina w konkursie o tytuł ESK 2029 została stworzona wspólnie ze środowiskiem kulturalnym naszego miasta: artystami, społecznikami, animatorami i aktywistami. Koordynatorem działań aplikacyjnych jest Centrum Kultury w Lublinie. W ramach otwartego naboru projektów wpłynęło ponad 300 pomysłów na realizacje programowe i koncepcje programu Europejskiej Stolicy Kultury Lublin 2029. Od 7 listopada w Centrum Kultury zostanie uruchomiony ponownie punkt konsultacyjny ESK 2029.

W prezentacji lubelskiej aplikacji przed międzynarodowymi ekspertami uczestniczyli: Krzysztof Żuk, Prezydent Miasta Lublin; Zastępczyni Prezydenta Miasta Lublin ds. Kultury, Sportu
i Partycypacji Beata Stepaniuk-Kuśmierzak i Przewodnicząca Zespołu Zadaniowego ds. ESK Lublin 2029; Rafał Koziński, Dyrektor Centrum Kultury w Lublinie i Koordynator programowy ESK Lublin 2029; Yulia Khomchyn, Dyrektorka Instytutu Strategii Kultury we Lwowie (Ukraina); Paweł Passini, artysta, reżyser; dr Marta Ryczkowska, wykładowczyni akademicka, krytyczka sztuki; Aleksandra Borzęcka, aktywistka pracująca z młodzieżą; Paweł Hadrian, twórca wydarzeń kulturalnych, didżej; Barbara Wybacz, kulturoznawczyni, była dyrektor programowa CSK; Miłosz Zieliński, dziennikarz, redaktor naczelny miesięcznika kulturalnego „Zoom”.

Selekcję finałową ESK 2029 i ogłoszenie zwycięskiego miasta zaplanowano w połowie 2024 r.

Harmonogram konkursu:

• 15 września 2023 – pierwszy etap konkursu, przedstawienie Komisji wstępnych aplikacji miast;
• 24-26 października 2023 – przesłuchania przez Komisję miast biorących udział
  w konkursie;
• 27 października 2023 – decyzja o przejściu wybranych miast do finału konkursu o tytuł ESK 2029;
• połowa roku 2024 – selekcja finałowa ESK 2029;
• lata 2024-2028 – czteroletnie przygotowania do obchodów ESK w 2029;
• rok 2029 – rok obchodów Europejskiej Stolicy Kultury.