Otwarcie Miejskiej Pasieki Artystycznej na Dachach Spotkania Kultur

Pszczoła miodna pojawiła się na ziemi dużo wcześniej niż człowiek. Wiemy na pewno, że żyła w epoce dinozaurów o czym świadczą znaleziska pszczół zatopionych w żywicy drzew. Jej pożywieniem jest nektar i pyłek kwiatowy, a to oznacza, że odwiedzając kwiaty była i jest skutecznym zapylaczem pomagającym naturze w odwiecznym cyklu życia na wielu szerokościach geograficznych Ziemi. Gatunki pszczół występujące na naszym globie są bardzo zróżnicowane. Pszczoły mogą żyć samotnie, ale najczęściej tworzą społeczności o bardzo skomplikowanej strukturze. Ten fakt fascynuje człowieka nieprzerwanie od tysięcy lat. O życiu pszczół wiemy wiele, ale tajemnice ich życia wydają się dalej nieprzeniknione i stanowią wyzwanie dla badaczy świata przyrody.

Na początku, gdy gatunek ludzki tworzył plemienne struktury, miód był bardzo cennym pokarmem, który trudno było pozyskać. Stąd też wspólnie wyprawiano się po niego wchodząc na trudno dostępne drzewa czy skały (w Azji dzieje się tak do dziś). Wycinano plastry nie oszczędzając rojów. Ten typ pozyskiwania miodu nazwano gospodarką rabunkową. Z czasem człowiek zaczął darzyć pszczołę większym szacunkiem i budował struktury umożliwiające tworzenie gniazd pszczelich w przygotowanych do tego miejscach. Takie budowle nazwano barciami od sanskryckiego słowa bher oznaczającego „dziuplę”, „rozpadlinę”. Czas bartników to wielowiekowa tradycja rozwijająca także formalne struktury w tym zakresie, jak bractwa bartne i ściśle określone prawa nadawane przez władców (prawa bartne znane z historii jako „obelne”). Bartnik stał się wówczas nie tylko strażnikiem pszczół, ale także osobą zaufania publicznego: wiary-godną.  Bartnictwo skończyło się wraz z uprzemysłowieniem lasów, rozwojem technologii i ciągle rosnącym zapotrzebowaniem na miód. Powstały pasieki przydomowe dzięki czemu człowiek wkroczył w epokę skomplikowanych badań nad życiem pszczoły. Badania te otworzyły drogę do zwiększenia produktywności rodzin pszczelich i znacznego powiększania liczby „pni” (staropolskie określenie ula z pszczołami używane w fachowym języku), a także umożliwiają kontrolę pszczelich genów.

W związku z działalnością człowieka nastawioną na jak największe zyski z plonów, tereny wiejskie podlegały stopniowej chemizacji. Opryski stały się wielkim problemem i jednym z głównych czynników prowadzących do kurczenia się populacji pszczoły miodnej. W cywilizacji Zachodu nastąpił kolaps ekologiczny. Jego skutki były gwałtowne i niebezpieczne nie tylko dla pszczoły miodnej ale również dla innych owadów. Oddolne inicjatywy oraz programy rządowe zaczęły akcje mające na celu zwiększenie populacji zapylaczy. Stąd między innymi zjawisko miejskich pasiek, które rozpowszechniły się w światowych metropoliach. Dziś miejskie pasieki wpisują się w ekologiczny trend pozwalający nie tylko na pozyskiwanie miodu z nieopryskiwanych roślin, ale będących również pretekstem do podnoszenia świadomości wśród mieszkańców miast w zakresie ekologii. Miody pozyskiwane z miejskich pasiek wskazują jednoznacznie na to, że pszczoła świetnie czuje się w nowym środowisku.

Po wielu staraniach z przychylnością radnych i Wydziału Ochrony Środowiska Urzędu Miasta Lublin możemy podziwiać pasiekę w Centrum Spotkania Kultur i wspólnie z mieszkańcami Lublina tworzyć program aktywujący dzieci, młodzież i dorosłych w dziedzinie ekologii. Wpisujemy się tym samym w wielowiekową tradycję pszczelarstwa na Lubelszczyźnie, uzupełniając aktywność znamienitych ośrodków kształcenia pszczelarzy takich jak Państwowe Technikum Pszczelarskie im. Zofii i Tadeusza Wawrynów czy Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie.

Program

01.09. Otwarcie Miejskiej Pasieki Artystycznej na Dachach Centrum Spotkania Kultur
godz. 17.00
dach, poziom +4

Spotkanie i prezentacja pasieki oraz idei projektu połączone z degustacją produktów pszczelich.

Projekcja filmu pt. Więcej niż miód
godz. 18.30
Sala Kinowa, poziom -1

Więcej niż miód / More Than Honey
reż. Markus Imhoof
Austria/Niemcy/Szwajcaria, 2012, 92 min.
Wstęp wolny

We wrześniu, w cyklu „Spotkania z filmem” zaprezentujemy cztery dokumenty pokazujące piękno przyrody i związki człowieka z naturą. Wyjątkowe filmy przyrodnicze będzie można zobaczyć w nowej, komfortowej sali kinowej CSK, a dzięki doskonałemu dźwiękowi, widzowie poczują magię odległych krajobrazów. Prezentowane filmy niosą ze sobą ogromny walor edukacyjny, są doskonałą alternatywą na spędzenie sobotniego popołudnia, zarówno z rodziną jak i przyjaciółmi.

10.09. Projekcja filmu pt. Upór natury
godz. 18.30

Upór natury / Natural Resistance
reż. Jonathan Nossiter
Włochy/Francja, 2014, 85 min.
bilety 10 PLN

17.09. Projekcja filmu pt. Był sobie las
godz. 18.30

Był sobie las / Il était une forêt
reż. Luc Jacquet
Francja, 2013, 78 min.
bilety 10 PLN

24.09. Projekcja filmu Dni, na które czekamy
godz. 18.30

Dni, na które czekamy / Good Things Await
reż. Phie Ambo
Dania, 2014, 91 min.
bilety: 10 PLN

29.09-01.10. Warsztaty bartnicze w klasztorze prawosławnym św. Onufrego w Jabłecznej

Namiestnik Klasztoru św. Onufrego w Jabłecznej Archimandryta Atanazy, Centrum Spotkania Kultur w Lublinie i Bractwo Bartne organizują warsztat tradycyjnego dziania kłód bartnych. Warsztat dedykowany jest pszczelarzom chcącym spróbować pierwotnych metod hodowania pszczół, opartych na wielowiekowych tradycjach bartniczych. Każdy z uczestników warsztatów otrzyma właściwych rozmiarów kłodę, w której własnoręcznie wydrąży (wydzieje) przestrzeń dla pszczół miodnych. Po warsztatach, kłody zostaną własnością uczestników, a jedną z nich wspólnie wciągniemy na kilkusetletni pomnik przyrody, drzewo wotywne, dąb rosnący przy wjeździe do Klasztoru. Przy okazji warsztatów powstanie krótki film dokumentujący działania warsztatowe.

Prowadzący warsztaty: Piotr Piłasiewicz (Bractwo Bartne), koordynacja Marcin Sudziński (CSK).
Warsztat płatny, skierowany do 6 osób.
Zapisy pod nr. tel. 503 155 954

28.-30.10. Budowanie własnego ula
Warsztaty dla dorosłych

Warsztat, którego celem jest samodzielne zbudowanie ula. Amatorzy pszczół nie posiadający specjalnych umiejętności mogą wziąć udział w budowaniu ula snozowego (Top Bar Hive). Ten typ budownictwa daje pszczelarzowi pewną dowolność w konstrukcji, przy zachowaniu wymiarów respektowanych przez pszczoły. Jest to pewnego rodzaju eksperyment i przygoda polegająca na dodawaniu własnych, drobnych „patentów”. Z punktu widzenia zawodowego pszczelarstwa ul snozowy posiada wiele „wad”, ale praca, obserwacja i gniecenie miodu daje  dużo satysfakcji i nie wymaga specjalistycznych urządzeń (takich jak np. centryfuga do ramki). Każdy z uczestników zabierze ul ze sobą, a kolejne warsztaty pozwolą dowiedzieć się jak zasiedlić go pszczołami i prowadzić amatorską hodowlę.

Prowadzący warsztaty: Jacek Wiczyński, absolwent Państwowego Technikum Pszczelarskiego, filozof, muzyk, zajmuje się alternatywnymi formami hodowania pszczół.
Warsztat płatny, kierowany do 10 osób.
Zapisy: booking@spotkaniakultur.com lub pod nr. tel. 503 155 954

26.11. „Święta Pszczoła”

Wykład dr. Romualda Wróblewskiego na temat historii, zwyczajów, wierzeń bartników i pszczelarzy. Romuald Wróblewski (doktor nauk humanistycznych) zgromadził przez lata ogromną liczbę przekazów źródłowych. 8 tysięcy rękopisów z różnych wieków, starodruków, dokumentów z różnych epok, monografii i artykułów. Autor sięgnął do materiałów polskich, niemieckich, rosyjskich, ukraińskich, francuskich, włoskich, angielskich, serbskich i bułgarskich.

Prezentacja i promocja książek o pszczołach.

07.12. Dzień św. Ambrożego

Warsztat z sycenia miodów i wypieków na bazie miodu. Wykład na temat znaczenia symbolicznego potraw z miodu (symbolika i magiczne znaczenie miodu).
Prowadząca: Elżbieta Gajowiak – chemiczka, wieloletinia nauczycielka w Państwowym Technikum Pszczelarskim, specjalistka od technologii produktów pszczelich.

(www.spotkaniakultur.com)