Witam, zapisałam mojej córce swoją część domu, resztę odziedziczyła po zmarłym ojcu i odkupiła od siostry jej część, niestety córka zmarła nagle pozostawiając 2 synów (nieletnich) oraz męża. Dom jest duży, ja mam w nim dożywocie, z zięciem mam nie najlepsze stosunki, choć nie mieszkamy razem. Czy jest jakaś mozliwość cofnięcia zapisu albo przeniesienia go na wnuki?
Witam Pani Agnieszko, podstawowe pytanie brzmi czy ze zmarłą córką zawarła Pani umowę dożywocia, czy może była to umowa darowizny z ustanowieniem służebności mieszkania? Ponieważ wspomina Pani o udziale we współwłasności nieruchomości, można domniemywać, że łączyła Panie umowa darowizny, na mocy której darowała Pani swojej córce udział we współwłasności nieruchomości, zapewniając sobie jednocześnie służebność mieszkania, która polega na możliwości zaspokajania przez uprawnionego potrzeb mieszkaniowych. Odpowiadając na Pani pytanie, należy jednoznacznie stwierdzić, że nie ma możliwości cofnięcia zapisu, nie ma także możliwości uczynienia darowizny na rzecz wnuków, gdyż nie przysługuje Pani tytuł własności nieruchomości.
Odwołać darowiznę można jedynie za życia obdarowanego i to w wyjątkowych sytuacjach kiedy obdarowany dopuścił się względem darczyńczy tzw. rażącej niewdzięczności. Darczyńca może odwołać darowiznę nawet już wykonaną, czyli taką, gdy doszło już do przekazania własności mieszkania lub domu na osobę obdarowaną, jeżeli obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności. O tym, czy do tego doszło, decydują konkretne okoliczności danej sprawy. Takie okoliczności w Pani sprawie nie występują. Jeżeli córka w chwili śmierci była jedynym właścicielem domu, a nie pozostawiła testamentu to zgodnie z zasadami dziedziczenia ustawowego, do spadku po zmarłej córce powołani zostaną z ustawy mąż oraz jej dwaj synowie, przy czym dziedziczą oni w częściach równych.
Pozdrawiam adw. Magdalena Nocuń-Lipa.
Podstawa prawna art. 931 oraz art. 989 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz.U.nr 16,poz 93 ze zm.)