Sekrety Żuław Wiślanych – wykład otwarty z historii sztuki

Miejska Biblioteka Publiczna im. Hieronima Łopacińskiego
Instytut Historii Sztuki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
Lubelskie Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych

zapraszają na wykład otwarty w ramach IV edycji Wykładów z Historii Sztuki

mgr Tomasza Pieńkowskiego
Sekrety Żuław Wiślanych
10 października 2012, godz. 17.00

Filia nr 2, ul. Hempla 5

Żuławy Wiślane to na pierwszy rzut oka kraina mało ciekawa. Budzi umiarkowane zainteresowanie pasażerów licznych pociągów do Gdyni, wypatrujących zamku w Malborku lub mostów tczewskich. Jednak gdyby tylko na chwilę zwolnić lub zejść z głównych szlaków, choćby wysiąść na przystanku w Stogach Malborskich, dostaje się szansę dostrzeżenia i docenienia miejscowej specyfiki. Żuławy, mogące się śmiało nazywać rajem – tak pisał w latach trzydziestych dziewiętnastego stulecia podróżujący tędy Tadeusz Józef Chamski. To niestety już przeszłość – fale oceanu wielkiej historii rozbiły i rozmyły żuławskie społeczności, które oglądał. Zabrakło przede wszystkim mennonitów, którzy od połowy szesnastego wieku stanowili grupę liczną i wyróżniającą się specyfiką obyczajów. Wywodzący się od szwajcarskich anabaptystów członkowie tego fundamentalistycznego i konserwatywnego ruchu społeczno-religijnego, prześladowani w Niderlandach, chętnie osiedlili się w dolinie Wisły. Dzięki dużej wprawie w gospodarowaniu na podmokłych terenach depresyjnych mogli z powodzeniem uprawiać żyzne pola żuławskie a także zająć się budowlami inżynieryjnymi. Istniejący krajobraz kulturowy: szerokie połacie pól gęsto pociętych rowami melioracyjnymi to zatem w dużej mierze dzieło niderlandzkich osadników. Jego dopełnieniem są pokrzyżackie ceglane kościoły z charakterystycznymi drewnianymi wieżami, szkieletowe domy mieszkalne posadowione na sztucznych podwyższeniach, mennonickie domy modlitwy i cmentarze, wiatraki, mniej lub bardziej zarośnięte tory wąskotorówki… Treścią mojego wykładu jest zatem zaprezentowanie fascynującego mikrokosmosu Żuław Wiślanych: jaki jest, a zwłaszcza – jaki był.

Wstęp wolny